सोमबार नै नेपाल ल्याइने भनिएका  ३४ नेपाली किन काबुलमै अड्किए ?

काबुलमा अलपत्र ३४ नेपालीलाई उद्धार गरी स्वदेश ल्याउने विषयमा सरकार उदासीन देखिएको छ, दिल्लीस्थित नेपाली दूतावासले विगतमा जस्तै अहिले पनि काबुलमा अड्किएका नेपालीको उद्धारका लागि पहल गरिरहेको प्रतिक्रिया दिइरहेको छ

तालिवानले काबुल नियन्त्रणमा लिएको ४० दिनसम्म पनि त्यहाँ रहेका ३४ नेपालीको उद्धार हुन सकेको छैन । काबुलस्थित युएन कार्यालयको सुरक्षाप्रदायक कम्पनीले त्यहाँ सुरक्षामा खटिएका ८५ नेपाली र १७ भारतीयसँगै उनीहरूलाई पनि नेपाल फर्काउने बताउँदै आएको छ । तर, पटक–पटक उद्धारको मिति तोकेर पनि रद्द हुँदै आएको छ । 

काबुलस्थित संयुक्त राष्ट्रसंघीय कार्यालयको सुरक्षाप्रदायक कम्पनी आइडिजीले सुरुमा २ असोजमा उद्धारको मिति तोकेको थियो, तर स्थगित गरेर गत सोमबारको मिति तोक्यो । इरानको महान एयरलाइन्सबाट तेहरान भएर उनीहरूलाई काठमाडौं ल्याउने तय भएको थियो । तर, उक्त मितिमा पनि उद्धार भएन । उडानको अर्को मिति निश्चित छैन । 

रामप्रसाद सुवेदी, उपनियोग प्रमुख, नयाँदिल्लीस्थित नेपाली राजदूतावास

केही प्राविधिक कारणवश उहाँहरू आउन ढिलाइ भयो, हामी सम्बन्धित सबै पक्षसँग समन्वय गरिरहेका छौँ र ३४ नेपालीको शीघ्र स्वदेश फिर्ताका लागि प्रयासरत छौँ । विभिन्न मोडालिटीमा ल्याउने विषयमा छलफल भइसकेको र चाँडै नै टुंगिन्छ ।

३४ मध्ये २९ जनाको भिसाको म्याद सकिएको र विलम्ब शुल्क मिनाहा गर्ने प्रक्रिया नटुंगिएकाले उद्धारमा ढिलाइ भएको परराष्ट्र मन्त्रालयका एक अधिकारीले बताए । त्यस्तै, दुईजनाको भिसा र पासपोर्ट दुवै भए पनि तीनजनाको कुनै डकुमेन्ट नभएको उनले बताए । ती तीनजनालाई काबुलबाट एकतर्फी नेपाल आउन दिल्लीस्थित राजदूतावासले ट्राभल डकुमेन्ट बनाएर पठाइसकेको छ । 

‘तीनजनाको ट्राभल अनुमतिपत्र पठाइसकिएको थियो, २९ जनाको ओभर स्टे (विलम्ब) शुल्कबारे निर्णय हुन बाँकी थियो, आइडिजीले नै यसबारे व्यवस्थापन भइसकेको भन्ने जानकारी दिएको छ,’ परराष्ट्रका ती अधिकारीले भने । 

उनीहरूमध्ये कोही डेढ वर्षअघि त कोही चार महिनाअघि रोजगारीका लागि दलालमार्फत काबुल पुगेका थिए । नेपालमा दलाललाई सात लाख बुझाएर गएका उनीहरूले काबुल पुगेपछि रोजगारी पाउने नाममा थप चारदेखि आठलाखसम्म अफगान दलाललाई बुझाएका थिए । तर, रोजगारी नपाएर बिचल्लीमा परेका उनीहरूको काबुल तालिवानको नियन्त्रणमा आएपछि झन् बिजोग भयो । अहिले युएनको क्याम्पमा सुरक्षित भए पनि रित्तो हातसमेत घर फर्किन नपाउँदा तनावमा रहेको उनीहरूले बताउने गरेका छन् । दिल्लीस्थित नेपाली राजदूतावासले भने उद्धारकै प्रयासमा रहेको जनाएको छ । 

‘केही प्राविधिक कारणवश उहाँहरू आउन ढिलाइ भयो, हामी सम्बन्धित सबै पक्षसँग समन्वय गरिरहेका छौँ र ३४ नेपालीको शीघ्र स्वदेश फिर्ताका लागि प्रयासरत छौँ,’ नयाँदिल्लीस्थित नेपाली राजदूतावासका उपनियोग प्रमुख रामप्रसाद सुवेदीले भने, ‘विभिन्न मोडालिटीमा ल्याउने विषयमा छलफल भइसकेको र चाँडै नै टुंगिन्छ ।’ 

उनीहरू सबैलाई अब नयाँदिल्ली ल्याउने तयारी भएको छ । भारतीय विदेश मन्त्रालयले संयुक्त राष्ट्रसंघ, अफगान अधिकारी र काबुल विमानस्थलको व्यवस्थापन हेरेको कतारसँग समन्वय गरिरहेको छ । परराष्ट्र स्रोतका अनुसार अफगानिस्तानको काम एयरलाइन्सले दिल्लीमा उडान भर्न अनुमति मागेको छ । आइडिजीमार्फत अनुमति माग भएकोमा भारतीय पक्षले अनुमति दिने जवाफ दिइसकेको छ । यसका लागि समन्वय नेपाली राजदूतावासले गरेको छ । ‘नेपाली मूलका १७ जना भारतीय सुरक्षाकर्मी पनि दसैँ बिदामा आउनुपर्ने हुनाले भारतले पनि स्वाभाविक रूपमा चासो दिएको छ,’ परराष्ट्रका अधिकारीले भने, ‘भारतीयलाई दिल्लीसम्म ल्याउँदा हाम्रा मानिस पनि कम्तीमा दिल्लीसम्म आइपुग्छन् । दिल्ली आइसकेपछि उनीहरूलाई नेपाल ल्याउन कुनै कठिनाइ हुँदैन ।’ 

उद्धार भएर आउन लागेका ३४ जनामध्ये २२ नेपाली सेनाबाट र १२ भारतीय सेनाबाट सेवानिवृत्त भएकाहरू छन् । उनीहरू सुरुमा युएईको अबुधाबी हुँदै आउने तयारी थियो । तर, अबुधाबीमा १० दिन क्वारेन्टिनमा बस्नुपर्ने भएकाले इरान हुँदै चार्टर उडान भर्न लागिएको थियो । आइडिजीले नै ३४ जनाको पिसिआर परीक्षण गराएको थियो भने सबैको निगेटिभ रिपोर्ट आएको थियो ।