सत्येन्द्र र नेहाले मानव अधिकार आयोग पुगेर भने–  प्रहरीबाटै असुरक्षित भयौँ 

अन्तरजातीय विवाह गरेकै कारण पटक–पटक पक्राउ परेका सर्लाहीको बरहथवा नगरपालिका– १० का सत्येन्द्रकुमार राम (चमार) र बरहथवा– ५ की नेहा रौनियारले मानव अधिकार आयोगमा पुगेर प्रहरीबाटै असुरक्षित भएको भन्दै सुरक्षाको माग गरेका छन् । असुरक्षाकै कारण मंगलबार आयोगमा जान नसकेका उनीहरू बुधबार कानुन व्यवसायीको सहयोगमा उपस्थित भएर आफूहरूको सुरक्षाका लागि सहयोग गर्न आग्रह गरेका हुन् । 

आफूहरूलाई छुटाउन प्रहरीले तीनपटक पक्राउ गरेर यातनासमेत दिएको भन्दै सत्येन्द्रले गत २१ पुसमा आयोगमा प्रहरीविरुद्ध उजुरी दिएका थिए । सोही उजुरीमा अनुसन्धानका लागि आयोगले दुवैजनालाई मंगलबार नै छलफलमा बोलाएको थियो । तर, मंगलबार असुरक्षाका कारण उपस्थित हुन नसकेका उनीहरू बुधबार कानुन व्यवसायी अधिवक्ता शैलेन्द्र अम्बेडकरको साथ लागेर अदालत पुगेका हुन् । 

सत्येन्द्र र नेहाले आफूहरूमाथि राज्यबाट भएको अत्याचारबारे आयोगमा विस्तृत खुलाएका छन् । सत्येन्द्रले प्रहरीबाटै भएको असुरक्षाका कारण आफूहरूविरुद्धको मुद्दामा तारेख बुझ्न अदालतसमेत जान नसकेको गुनासो गरे । उनीहरूविरुद्ध जिल्ला अदालत सर्लाहीमा बालविवाहको मुद्दा छ । ३ पुसमै कपिलवस्तु जिल्ला अदालतमा ‘कोर्ट म्यारिज’ गरेका उनीहरूविरुद्ध ९ पुसमा बालविवाहको मुद्दा दर्ता भएको थियो । 

‘माघ १४ गते जिल्ला अदालत सर्लाहीमा मेरो तारेख थियो, तर असुरक्षाका कारण जान सकिनँ,’ सत्येन्द्रले आयोगसमक्ष भने । त्यस्तै, नेहाले १६ पुसमा प्रहरीले पक्राउ गर्दा आफूमाथि दुव्र्यवहार गरेको आयोगलाई बताएकी छिन् । उनीहरूले मुद्दा–मामला र असुरक्षाका कारण अध्ययनलाई समेत निरन्तरता दिन नसकेको दुःखेसो पोखेका छन् । सत्येन्द्रले साइन्स र नेहाले म्यानेजमेन्ट विषयमा १२ कक्षासम्मको पढाइ पूरा गरे पनि स्नातक तह पढ्न पाएका छैनन् । डरधम्कीका कारण लुकी–लुकी बस्नुपरेको उनीहरूको गुनासो छ । 

अधिवक्ता अम्बेडकरका अनुसार नेहाका बुबा सुरेन्द्रले प्रहरी शक्तिको दुरुपयोग गरी बारम्बार थुनाउने गरेकाले उनीहरूले अझै असुरक्षित महसुस गरेका छन् । ‘प्रहरीले धम्क्याउने र पक्राउ गर्ने मात्र होइन, यातनासमेत दिने गरेको छ,’ उनले भने, ‘यस्ता घटनाका पीडितलाई प्रहरीले संरक्षण गर्नुपर्नेमा उल्टो यातना दिएपछि उनीहरू मानव अधिकार आयोगमा उपस्थित हुनसमेत डराएको अवस्था छ ।’

अन्तरजातीय विवाह गरेकै कारण प्रहरीबाटै सत्येन्द्र र नेहाले खेपेको अत्याचारका विषयमा आयोगले काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका दुई प्रहरीलाई झिकाएर बयानसमेत लिइसकेको छ । थप प्रहरीलाई पनि बोलाउने तयारी भइरहेको आयोग स्रोतले बतायो । उनीहरूलाई दुईपटक पक्राउ गर्ने कार्यालयका सहायक हवल्दार इन्द्र पोखरेलले माथिल्लो तहकै निर्देशन पालना गरेको आयोगसमक्ष बताएका छन् । नेहाका बुबा सुरेन्द्रकै खर्चमा उनीहरूलाई पक्राउ गर्न मुम्बई गएको पनि उनले स्वीकार गरेका छन् । प्रहरी स्रोतका अनुसार गृहमन्त्री रमेश लेखककै निर्देशनमा गत २१ मंसिरमा काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका तत्कालीन डिएसपी रुगमबहादुर कुँवर नेतृत्वको टोली मुम्बई पुगेर सत्येन्द्र र नेहालाई पक्राउ गरेको थियो । टोलीले उनीहरूलाई मुम्बईबाट दिल्लीसम्म ल्याएको थियो । तर, दिल्लीबाट नेपाल ल्याउने क्रममा टिकटमा नाम नमिलेपछि तथा सत्येन्द्र र नेहाले त्यहाँको सुरक्षाकर्मीसमक्ष समेत गुनासो गरेपछि प्रहरी टोली त्यसै नेपाल फर्किएको थियो । 

अन्तरजातीय जोडीलाई न्यायिक लडाइँमा सघाउँदै आएका अधिवक्ता अम्बेडकर भन्छन्– युवक दलित भएकै आधारमा जबर्जस्ती मुद्दा चलाइएको छ 

युवा–युवतीले उमेर पुगेर राजीखुसीले विवाह गरेको अवस्थामा समेत बालविवाहको मुद्दा चलाउनु मानव अधिकारको गम्भीर उल्लंघन हो । यो घटनामा प्रहरीले शक्तिको चरम दुरुपयोग गरेको छ । गृहमन्त्रीकै निर्देशनमा उनीहरूलाई मुम्बईबाट पक्राउ गरिएको भन्ने विभिन्न निकायबाट सुनेका छौँ । घुम्न गएका केटाकेटीलाई पक्राउ गर्न मुम्बईसम्म प्रहरी टोली पठाउनुको उद्देश्य के हो ? यो कुनै हाइप्रोफाइल केस हो र ? केटा दलित भएकै कारण सम्बन्ध छुटाउनका लागि पक्राउ गरेर प्रहरीले यातना दिएको छ । सर्वोच्च अदालतमा समेत पुगेर यो मुद्दा टुंगिसकेको छ । १६ पुसमा प्रहरीले पक्राउ गरी नेहालाई परिवारको जिम्मा लगाएपछि नेहाको तर्फबाट सत्येन्द्रले सर्वोच्चमा बन्दीप्रत्यक्षीकरणको रिट दायर गरेका थिए । उक्त रिटमा २० माघमा सुनुवाइ गर्दै सर्वोच्चले दुवैको उमेर पुगेर विवाह गरेकाले नेहालाई सत्येन्द्रकै जिम्मा लगाइसकेको छ । १६ पुसमा पक्राउपछि आफूलाई बन्धक बनाएर यातना दिएको र विवाह बदरको मुद्दासमेत दायर गर्न लगाएको बयान नेहाले सर्वोच्चको बन्द इजलासमा दिएकी थिइन् । 

समाचारमा प्रहरीको आपत्ति

अन्तरजातीय विवाह गरेका जोडीमाथि प्रहरीबाट भएको धरपकडको घटनाको प्रहरीले पनि बचाउ गरेको छ । बालविवाहको कसुरमा पक्राउ गरिएको भन्दै जातीय विभेदको घटनाको अनुसन्धानबाट पन्छिने प्रयास गरेको छ । सत्येन्द्र र नेहालाई प्रहरीले तीनपटकसम्म पक्राउ गरेको थियो । घुम्न मुम्बई गएका वेला डिएसपीको टोली उहीँ पुगेर पक्राउ गरेको थियो । त्यस्तै, उनीहरूले अदालतमा ‘कोर्ट म्यारिज’ गरिसकेपछि अदालतमा बालविवाहको मुद्दा दायर गरियो । यो विषयमा नयाँ पत्रिकाले विवरण बाहिर ल्याएपछि प्रहरीले विज्ञप्ति जारी गरी खण्डन गरेको छ । प्रहरी प्रधान कार्यालयले सत्येन्द्रविरुद्ध बालविवाह मुद्दाका प्रतिवादी भएकाले पक्राउ गरिएको उल्लेख गरेको छ । तर, उनीहरूलाई पक्राउ गर्न मुम्बईसम्म टोली पठाइएकोदेखि जातकै आधारमा विभेद गरी शक्तिको आडमा बालविवाह मुद्दामा फसाइएको विषयमा विज्ञप्ति मौन छ ।