लेटाङ घटना : प्रहरीको गोली लागेका  युवकको अवस्था पनि गम्भीर

बलात्कार आरोपी शिक्षकलाई प्रहरी नियन्त्रणमा लिन ढिलाइ हुँदा भएको थियो भिडन्त

महिला प्रहरीको ज्यान गएको मोरङको लेटाङ घटनामा गोली लागेका एक युवकको पनि अवस्था गम्भीर छ । कुम, ढाड र हातमा गोली लागेका लेटाङ नगरपालिका– ८ जाँतेका २० वर्षीय मिलन खड्काको विराटनगर कञ्चनबारीस्थित नोबेल मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ । 

डिआइजी अरुण बिसी, प्रदेश १ प्रहरी प्रमुख

घटना नियोजित नभएर अराजकहरूका कारण भएको हो । विद्यालय व्यवस्थापन समिति र स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूले आरोपी शिक्षकलाई समयमै प्रहरीको जिम्मा लगाएको भए ज्यानै जानेसम्मको हिंसात्मक घटना हुने थिएन ।

लेटाङ– ५ को शिक्षा विकास माविकी १४ वर्षीया छात्रालाई यौन दुर्व्यवहार गरेको आरोपमा सोही विद्यालयका शिक्षक ५६ वर्षीय मनोज पौडेललाई नियन्त्रणमा लिने क्रममा स्थानीय र प्रहरीबीच झडप भएको थियो । शिक्षकलाई जोगाउन खोजेको भन्दै आक्रोशित स्थानीयले धारिलो हतियार प्रहार गर्दा विराटनगर रानीमा कार्यरत प्रहरी जवान उर्मिला श्रेष्ठको मृत्यु भएको थियो । झडपकै क्रममा खड्कालाई पनि गोली लागेको थियो । घटनामा २८ प्रहरी र केही स्थानीय घाइते भएको प्रहरीले जनाएको छ । 

प्रदेश १ का प्रहरी प्रमुख डिआइजी अरुण बिसीका अनुसार घटना सार्वजनिक भएपछि विद्यालय व्यवस्थापन समिति र स्थानीय जनप्रतिनिधिले आरोपी शिक्षकलाई प्रहरीको जिम्मा लगाउन ढिलाइ गर्दा हिंसात्मक घटना भएको हो । ‘घटना नियोजित नभएर अराजकहरूका कारण भएको हो । विद्यालय व्यवस्थापन समिति र स्थानीय जनप्रतिनिधिहरूले आरोपी शिक्षकलाई समयमै प्रहरीको जिम्मा लगाएको भए ज्यानै जानेसम्मको हिंसात्मक घटना हुने थिएन,’ उनले भने । 

होली खेल्ने क्रममा (४ फागुनमा) यौन दुर्व्यवहार  गरेको भन्दै शिक्षक पौडेलमाथि कक्षा ६ मा अध्ययनरत छात्रा र आफन्तले विद्यालयमा उजुरी गरेका थिए । उजुरीअनुसार विद्यालय प्रशासनले व्यवस्थापन समितिको बैठक राखेर आरोपित शिक्षकलाई आत्मालोचना गर्न वा राजीनामा दिन आग्रह गरेको थियो । तर, उनले गल्ती नगरेको भन्दै दुवै सर्त अस्वीकार गरेका थिए ।

त्यसपछि विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्षसमेत रहेका वडाध्यक्ष र न्यायिक समिति संयोजक रहेकी उपमेयरको रोहवरमा मिलापत्र गराउने छलफल भएको थियो । यौन दुर्व्यवहारजस्तो घटनामा मिलापत्र गराउन खोजेको भन्दै स्थानीय आक्रोशित बनेका थिए । उक्त समूहले विद्यालय प्रांगणमा रहेका मोटरसाइकल र स्कुटर तथा कम्प्युटर ल्याबमा तोडफोड गरेको थियो ।

त्यसैवेला अर्को एक समूहले भने पहिले घटना छानबिन गरेर मात्र शिक्षकलाई प्रहरीको जिम्मा लगाउनुपर्ने आवाज उठाएको थियो । लामो समयसम्म विवाद भएर भिड थप आक्रोशित भएपछि मात्रै विद्यालय प्रशासनले प्रहरी बोलाएको थियो । दिउँसोतिर विद्यालय पुगेको प्रहरीले शिक्षकलाई बाहिर निकाल्न सकेन । साँझ परेपछि प्रहरीले स्थानीयलाई आ–आफ्नो घर लाग्न भन्दै शिक्षकलाई बाहिर निकालेर भ्यानमा हाल्ने प्रयास गरेपछि भिड थप आक्रोशित बनेको थियो ।

दोषीलाई कारबाही गर्ने प्रधानमन्त्रीको प्रतिबद्धता 

प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले लेटाङ घटनाका दोषीलाई कानुनअनुसार कारबाही गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन् । सोमबार मोरङकै सुन्दरहरैँचा नगरपालिकाको प्रशासनिक भवन उद्घाटनका क्रममा देउवाले प्रहरीको ज्यान लिने गरी भएको घटना आपराधिक भएको र कुनै दोषीलाई नछाड्ने बताएका हुन् ।

त्यसैक्रममा धारिलो हतियार प्रहार हुँदा प्रहरी जवान श्रेष्ठ घाइते भएकी थिइन् । प्रहरीले भिड नियन्त्रण लिन केही राउन्ड गोली र अश्रुग्यास प्रहार गरेको थियो । गोली लागेर युवक खड्का पनि घाइते भएका थिए । श्रेष्ठको राति अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो भने खड्काको उपचार भइरहेको छ । 

सोमबार दिनभर कर्फ्यु लगाएर घरघरमा प्रहरीको स्क्रिनिङ
मोरङ प्रशासनले थप अप्रिय घटना हुन नदिन सोमबार बिहानैदेखि लेटाङ– ५ आसपासमा कर्फ्यु लगायो । नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले लेटाङमा सुरक्षा व्यवस्था कडा पारेका छन् । तर, दिनभर उक्त क्षेत्र तनावग्रस्त नै रह्यो । प्रहरीले जवान श्रेष्ठको ज्यान लिनेलाई पक्राउ गर्न घर–घरमा खानतलासी गरेको छ । स्क्रिनिङका क्रममा प्रहरीले एक दर्शन युवालाई नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धान गरिरहेको छ । 

१२ फागुनमा लेटाङमै विद्यालयबाट घर फर्कँदै गरेकी १२ वर्षीया बालिकाको ६३ वर्षीय वृद्धले बलात्कारपछि हत्या गरेका थिए । उक्त घटनाको विरोधमा लेटाङवासीले चरणबद्ध प्रदर्शन गरेका थिए । त्यस्तै, मोरङकै सुन्दरहरैँचामा २८ फागुनमा १८ महिने बालिकालाई दुई दाजुभाइ मिलेर सामूहिक बलात्कार गरी हत्या गरेका थिए । यो घटनापछि पनि स्थानीय आन्दोलित भएका थिए । आरोपीलाई कारबाहीको माग गर्दै प्रदर्शन गरेका स्थानीय ११ जनालाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर अभद्र व्यवहारमा मुद्दा नै चलाएको थियो । यसले स्थानीय थप आक्रोशित बनेका थिए । त्यसअघि पनि मोरङमा बलात्कारका शृंखलाबद्ध घटना भएका थिए ।

डेढ वर्षमा छात्रा बलात्कार अभियोगमा १९ शिक्षक पक्राउ 
शिक्षकले आफ्नै छात्रामाथि यौन दुर्व्यवहार गरेको विषयलाई लिएर विवाद हुँदा भएको झडपमा आइतबार मोरङको लेटाङमा एक प्रहरी जवानको मृत्यु भयो । आइतबार नै चितवनको माडी नगरपालिकास्थित सोमेश्वर उमाविका शिक्षक सुरज लामिछाने छात्रामाथि दुर्व्यवहारकै अभियोगमा पक्राउ परे । यी विद्यालयमा बढेको अनुशासनहीनता र अपराध झल्काउने प्रतिनिधि घटना हुन् । 

यौन दुर्व्यवहार  मात्र होइन, कतिपय छात्राहरू शिक्षकबाटै बलात्कारमा परेका छन् । प्रहरी प्रधान कार्यालयका अनुसार आफ्नै छात्रालाई बलात्कारको आरोपमा गत आर्थिक वर्षमा १५ जना शिक्षक पक्राउ परेका थिए । यो वर्षको गत माघसम्म चारजना पक्राउ परेको प्रहरी तथ्यांक छ । आफ्नै शिक्षकबाट छात्राहरूले यौन दुर्व्यवहार  भोगेका घटना प्रशस्तै हुने गरेका छन् । कतिपय यस्ता घटनामा समाजमै मिलापत्रसमेत हुने गरेको छ । पछिल्ला घटनाले विद्यालयमा आपराधिक घटना बढेको र यसमा सुधारको आवश्यकता देखिएको प्रहरी प्रवक्ता एसएसपी विष्णुकुमार केसी बताउँछन् ।