- वि.सं २o७९ पौष १८ सोमबार
यस वर्ष मनाङमा हिमपात नभए पनि अत्यधिक चिसो बढेको छ। चिसोले गर्दा यहाँका तालतलैया, शाखा नदी, सिँचाइ कुलो, घरका धारा र सेफ्टी ट्यांकी क्रमशः जम्न थालेका छन्।
चिसोले यहाँको दैनिकीमा प्रतिकूल असर परेको छ। हिउँद याममा चिसोका कारण ङिस्याङ गाउँपालिका– ९ तिलिचो ताल, गंगापूर्ण ताल, आइस लेक, पोकंर, ड्रोनालगायतका तालतलैया पूर्ण रूपमा जमेका छन्।
समुद्री सतहदेखि चार हजार नौ सय १९ मिटर उचाइमा रहेको तिलिचो ताल चार दशमलव आठ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको छ। सबैभन्दा अग्लो स्थानमा रहेको तिलिचोमा अहिले पानी जमेको छ। अहिले मर्स्याङ्दी नदीको पानी जमेको छ।
यसैगरी, चिसोका कारण शाखा नदी बरफ बनेका छन्। ‘घरका धारा र सेफ्टी ट्यांकीमा पानी जम्दा यहाँको जनजीवन कष्टकर बनेको छ,’ प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुप्रभा ढुंगेल खनालले भने, ‘चिसो सिरेटोले बाहिर निस्कन मुस्किल भएको छ, स्थानीय आगो बालेर घरभित्र बस्ने गरेका छन्।’
उनका अनुसार खानेपानीका धारा जम्दा स्थानीयले कुलोको बरफ भएको पानी तताएर दैनिक प्रयोजनमा उपयोग गर्ने गरेका छन्। चालू वर्षको पुसको आधा बितिसक्दासमेत हिउँ परेको छैन। यद्यपि, हिमपात नभए पनि माथिल्लो मनाङमा बिहान र बेलुकीको तापक्रम माइनस २० डिग्रीसम्म पुग्ने गरेको बताइएको छ।
चिसोकै कारण माथिल्लो मनाङका नागरिक निर्वाचन सकाएर जाडो छल्न बेँसी झरिसकेका छन्। मनाङका सामुदायिक तथा गुम्बा विद्यालय पनि घुम्तीका लागि बेँसी झरेका छन्। अत्यधिक चिसोले गर्दा पशुचौपाया र गोठालालाई समेत सास्ती खेप्नुपरेको छ। तल्लो मनाङ अर्थात् चामेमा पनि बिहान र बेलुकीको तापक्रम माइनस १० डिग्रीसम्म पुग्ने गरेको छ।
चिसोले स्थानीय नागरिक घरबाहिर निस्कन सक्दैनन्। मनाङका शैक्षिक संस्थाले जाडो बिदा दिएको र विद्यार्थी अभिभावकसँगै चिसो छल्न बाहिर गएका छन्। विकास निर्माणका काम पूरै चिसोले प्रभावित बनेका छन्। कर्मचारी पनि सदरमुकाममा सीमित छन्।
