सय किलो सुन तस्करी प्रकरण : अनुसन्धानका लागि सिआइबीमै विशेष  कार्यालय, एसपीको नेतृत्वमा विशेष टोली गठन 

सय किलो सुन तस्करी प्रकरणमा पक्राउ अभियुक्तविरुद्ध हालसम्म राजस्व चुहावटअन्तर्गत अभियोगमा मात्रै अनुसन्धान भएकोमा अब अवैध सुन चोरी–पैठारी तथा संगठित अपराधअन्तर्गत अनुसन्धान हुने भएको छ । राजस्व अनुसन्धान विभागबाट कागजातसहित अभियुक्तको जिम्मा लिएको नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी)ले ‘विशेष कार्यालय’ नै खोलेर एसपी सञ्जयसिंह थापाको नेतृत्वमा विशेष टोली गठन गरी अनुसन्धान गर्न लागेको हो । 

सिआइबी परिसरमै खोलिने ‘विशेष कार्यालय’मा अनुसन्धानका लागि आवश्यक सम्पूर्ण उपकरण जडान गरिँदै छ । दोस्रो तलामा रहने कार्यालयमा उक्त घटनाको अनुसन्धानसँग सम्बन्धितबाहेकका प्रहरी अधिकारीलाई प्रवेश निषेध गरिनेछ । पक्राउ अभियुक्तविरुद्ध सिआइबीले सोही कार्यालयस्थित ‘विशेष कोठा’मा राखेर केरकार गर्नेछ र अनुसन्धान प्रतिवेदन तयार गर्नेछ । एसपी थापा नेतृत्वको विशेष टोलीले मंगलबारबाट अनुसन्धान थाल्ने तयारी छ ।

टोलीमा सिआइबीका उत्कृष्टमध्येका डिएसपी, इन्स्पेक्टर र जुनियर अधिकृत सहभागी छन् । टोलीलाई प्रत्यक्ष सुपरिवेक्षण तथा निर्देशन दिने काम भने सिआइबीका डिआइजी यज्ञविनोद पोखरेलले गर्नेछन् । अनुसन्धानको सम्पूर्ण नेतृत्व भने सिआइबी प्रमुख एआइजी किरण बज्राचार्यले नै गर्नेछिन् । 

घटनाको कोर एरियामा पुगेर तथ्य बाहिर ल्याउँछौँ : एआइजी किरण बज्राचार्य, प्रमुख, सिआइबी
अभियुक्तविरुद्ध अनुसन्धानका लागि जिल्ला अदालत काठमाडौंले सोमबार नै सात दिनको म्याद थपिदिएको छ । अनुसन्धानको फाइल मंगलबारबाट खोलिन्छ । अन्यमा झैँ प्रहरीले यस घटनामा पनि व्यावसायिक ढंगले अनुसन्धान गर्नेछ । घटनाको ‘कोर एरिया’सम्म पुगेर तथ्य बाहिर ल्याउन प्रहरीको कोसिस रहनेछ ।

‘अभियुक्तविरुद्ध अनुसन्धानका लागि जिल्ला अदालत काठमाडौंले सोमबार नै सात दिनको म्याद थपिदिएको छ । अनुसन्धानको फाइल मंगलबारबाट खोलिन्छ । अन्यमा झैँ प्रहरीले यस घटनामा पनि व्यावसायिक ढंगले अनुसन्धान गर्नेछ । घटनाको ‘कोर एरिया’सम्म पुगेर तथ्य बाहिर ल्याउन प्रहरीको कोसिस रहनेछ,’ एआइजी बज्राचार्यले भनिन् ।

सिआइबीका अनुसार थप गरिएको नयाँ म्याद पुरानो म्यादसँगै मिलान हुनेछ । अवैध सुन चोरी–पैठारी तथा संगठित कसुरमा सिआइबीले पक्राउ अभियुक्तविरुद्ध अब ४० दिनसम्म हिरासतमा राखेर अनुसन्धान गर्न पाउनेछ । नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता डिआइजी कुबेर कडायतले भने, ‘सय किलो सुन तस्करी अनुसन्धान गर्न एसपीको नेतृत्वमा विशेष टोली गठन भएको छ । टोलीमा अन्य प्रहरी अधिकृत पनि सहभागी छन् । टोलीलाई निर्देशन दिने र सुपरिवेक्षण गर्ने काम भने डिआइजीले गर्नेछन् ।’

सय किलो सुन तस्करी अनुसन्धानलाई इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो र जटिल घटनाको रूपमा हेरिएको छ । यसमा राष्ट्रियदेखि अन्तर्राष्ट्रिय तस्कर जोडिएका छन् । जसमध्ये तिब्बती मूलका भारतीय नागरिक थाप्तेन छिरिङ, चिनियाँ नागरिक जिक्वान लिन, तिब्बती मूलका बेल्जियम नागरिक दावा छिरिङ, भारतीय नागरिक राकेश अकुडियालगायतका छन् । छिरिङ, लिन र दावालगायत पक्राउ परे पनि अकुडियासहित घटनामा संलग्न अन्य अभियुक्त अहिले फरार छन् । 

पक्राउ परेका अभियुक्तको बयान र फरार रहेका अभियुक्तको ‘ट्राभल हिस्ट्री’ तथा ‘कल डिटेल’ हेर्दा घटना संगठित तवरले अन्तरदेशी भूमि प्रयोग गरी भएको देखिएपछि अनुसन्धानको जिम्मा सिआइबीलाई दिन राजस्व अनुसन्धान विभाग तयार भएको हो । अनुसन्धानको १९ दिनमा विभागले सुन स्टोर गर्न खोलिएको दुई स्टोर नै फेला पारेको थियो । स्टोरमा सुन ल्याउन प्रयोग गरिएका स्कुटर÷मोटरसाइकलका ब्रेकसु, सुन गाल्न प्रयोग गरिएका मेसिन, जोख्ने तराजुलगायत सामग्री भेटिएका थिए । 

राजस्व अनुसन्धान विभागले गत २ साउनमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्सार कार्यालयबाहिरबाट तस्करी भएर आएको सय केजी सुन बरामद गरेको थियो । विभागले ट्याक्सीचालक अशोक लामा र रेडी ट्रेडका सञ्चालक दिलीप भुजेललाई घटनास्थलबाटै पक्राउ गरेको थियो । उनीहरूकै बयानका आधारमा विभागले थप १६ अभियुक्तलाई पक्राउ गरेको थियो । अनुसन्धानको १९ दिनपछि आइतबार विभागले पक्राउ अभियुक्तसहित घटनासँग सम्बन्धित सम्पूर्ण कागजात तथा दसी प्रमाण सिआइबीलाई बुझाएको थियो । 

यस्तो हुनेछ विशेष कार्यालय
सिआइबी परिसरमै खोलिने ‘विशेष कार्यालय’मा अनुसन्धानका लागि आवश्यक सम्पूर्ण उपकरण जडान गरिँदै छ । दोस्रो तलामा रहने कार्यालयमा उक्त घटनाको अनुसन्धानसँग सम्बन्धितबाहेकका प्रहरी अधिकारीलाई प्रवेश निषेध गरिनेछ । पक्राउ अभियुक्तविरुद्ध सिआइबीले सोही कार्यालयस्थित ‘विशेष कोठा’मा राखेर केरकार गर्नेछ र अनुसन्धान प्रतिवेदन तयार गर्नेछ । एसपी थापा नेतृत्वको विशेष टोलीले मंगलबारबाट अनुसन्धान थाल्ने तयारी छ ।

हालसम्म १८ आरोपी पक्राउ, विभिन्न गोदाममा छापा 
यो प्रकरणमा हालसम्म १८ जना पक्राउ गरिएका छन् । पक्राउ पर्नेमा १४ नेपाली, एकजना चिनियाँ, एक भारतीय र एक तिब्बती मूलका बेल्जियमका नागरिक छन् । नेपालीहरूमा भन्सार एजेन्ट राजेन्द्र राई र ट्याक्सीचालक अशोक लामा, रेडी ट्रेडका सञ्चालक दिलीप भुजेल, रामकुमार भुजेल, हर्कराज राई, कार्गो सञ्चालकहरू कृष्णकुमार श्रेष्ठ, पुष्कर भट्ट, राजन श्रेष्ठ छन् । त्यस्तै, भन्सार कार्यालयका भन्सार अधिकृत सन्तोष चन्द, खरिदार कुमार ढकाल, एक्सरेमा खटिएका सरोज श्रेष्ठ, भन्सार एजेन्टहरू यादवशंकर पराजुली, सुदर्शन गौतम, सुरेन्द्र तामाङ र रुक्मिना सुब्बा पनि पक्राउ परेका छन् । त्यस्तै, तिब्बती मूलका भारतीय नागरिक थाप्तेन छिरिङ, चिनियाँ नागरिक जिक्वान लिन र तिब्बती मूलका बेल्जियम नागरिक दावा छिरिङ छन् । उनीहरूलाई पनि विभागले प्रहरीको जिम्मा लगाएको छ । विभागले टोखा, लाजिम्पाट, सोह्रखुट्टे, बालुवाटारका विभिन्न गोदाममा छापा हानेर जफत गरेका सामग्री प्रहरीको जिम्मा लगाएको छ ।