दिल्लीमा राणा–जयशंकर वार्ता

• समसामयिक परिस्थिति र दुई देशबिच पछिल्लो सम्बन्धबारे परराष्ट्रमन्त्री डा.आरजु राणा देउवा र भारतीय समकक्षी डा. एस जयशंकरबिच २५ मिनेट एक्लाएक्लै संवाद

भारतमा रहेकी परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवा र भारतीय समकक्षी डा. एस जयशंकरबिच मंगलबार द्विपक्षीय वार्ता भएको छ । उनीहरूबिच समसामयिक परिस्थिति र दुई देशबिच पछिल्लो सम्बन्धबारे २५ मिनेट एक्लाएक्लै संवाद भएको छ । दुई परराष्ट्रमन्त्रीबिचको यो तेस्रो भेटवार्ता हो ।

एक नेपाली कूटनीतिक अधिकारीले दुईजना परराष्ट्रमन्त्रीले नेपालको पछिल्लो परिस्थिति, सगरमाथा संवाद, प्रधानमन्त्री ओलीको हुन नसकेको भारत भ्रमण, मोदीलाई सगरमाथा संवाद कार्यक्रममा निमन्त्रणालगायतमा छलफल गरेको बताए । भेटवार्तापछि दुवै परराष्ट्रमन्त्रीले दुई देशबिच सम्बन्धका अनेकौँ विषयमा छलफल भएको जानकारी दिएका छन् ।

परराष्ट्रमन्त्री राणाले भने भेटवार्ता अत्यन्तै फलदायी भएको उल्लेख गरेकी छिन् । ‘भारतका विदेशमन्त्रीसँग अत्यन्तै फलदायी वार्ता भयो । हामीले द्विपक्षीय सम्बन्धको समीक्षा गर्‍यौँ । विभिन्न क्षेत्रमा जारी सहकार्यको छलफल गर्‍यौँ,’ परराष्ट्रमन्त्री राणाले लेखेकी छिन्, ‘जनस्तरको सम्बन्ध र कूटनीतिक आदानप्रदान अघि बढाउने उपायहरू पहिचान गरेका छौँ ।’ 

यस्तै, भेटपछि भारतीय विदेशमन्त्री जयशंकरले सामाजिक सञ्जाल एक्समा लेखेका छन्, ‘नेपालका परराष्ट्रमन्त्रीसँग भेट्न पाउँदा खुसी लाग्यो । हाम्रो द्विपक्षीय सहयोगका अनेकौँ पक्षमा छलफल भयो ।’ 

परराष्ट्रमन्त्री राणाका प्रेस सल्लाहकार एकराज पाठकका अनुसार उनीहरूबिच ऐतिहासिक द्विपक्षीय सम्बन्ध, दुई देशबिचका साझा चासो र आपसी हितका साथै पारस्परिक लाभका विभिन्न विषयमा कुराकानी भएको थियो । उनका अनुसार परराष्ट्रमन्त्री राणाले आगामी दिनमा दुवै देशको साझा हितका लागि भारतसँग सहकार्य गर्न नेपाल सदैव इच्छुक रहेको बताएकी थिइन् । 

परराष्ट्रमन्त्री राणाले मंगलबार राइसिना डायलगको जलवायु परिवर्तनसम्बन्धी सत्रलाई सम्बोधन गरिन् । उनले जलवायु परिवर्तनले पारेको असरलाई गम्भीर रूपमा लिएर यसको न्यूनीकरणका लागि सामूहिक सहकार्य गर्नुपर्नेमा जोड दिइन् । नेपालले जलवायु न्याय (क्लाइमेट जस्टिस)को मागलाई अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा उठाउँदै आएको पनि उनले बताइन् । 

राणाले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका राष्ट्रिय सुरक्षा सहायक तथा दक्षिण र मध्य एसियाका लागि राष्ट्रिय सुरक्षा परिषद्का वरिष्ठ निर्देशक रिकी गिलसँग सोमबार भेटवार्ता गरिन् । भेटमा नेपाल–अमेरिका सम्बन्धका विविध विषयमा कुराकानी भएको र प्यालेस्टाइनस्थित हमासको नियन्त्रणमा रहेका नेपाली विद्यार्थी विपिन जोशीको रिहाइका लागि पहल गरिदिन परराष्ट्रमन्त्री राणाले अमेरिकी सरकारसँग आग्रह गरिन् । वरिष्ठ सुरक्षा निर्देशक रिकीले अमेरिकाले नेपाललाई दिने आर्थिक सहयोग निरन्तर गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका थिए । 

परराष्ट्रमन्त्री राणाले सोमबारै युक्रेनका विदेशमन्त्री एन्द्री सिबिहासँग भेटवार्ता गरिन् । उनले युक्रेनी सैनिकको नियन्त्रणमा रहेका सात नेपाली नागरिकको रिहाइका लागि आग्रह गरिन् । युक्रेनी विदेशमन्त्री सिबिहाले कानुनी प्रक्रिया पूरा गरेर उनीहरूलाई रिहा गरिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको परराष्ट्रमन्त्री राणाका प्रेस सल्लाहकार पाठकले बताए । परराष्ट्रमन्त्री राणाले मल्दोभाका उपप्रधानमन्त्री एवं विदेशमन्त्री मिहाई पोपसोईसँग पनि भेटवार्ता गरिन् । पोपसोई यही साता नेपाल भ्रमणमा आउन लागेका छन् ।