वायुप्रदूषण नियन्त्रणका लागि प्रभावकारी कदम चाल्न आह्वान

राजधानी काठमाडौं उपत्यकालगायत देशका अन्य भागमा वायुप्रदूषणको अवस्था गम्भीर बन्दै गएपछि सराेकारवालाले प्रभावकारी कदम चाल्न आह्वान गरेका छन्।

वातावरणविद् भूषण तुलाधर, अभ्नी भेन्चर्सका  निर्देशक सिलसिला आचार्य, प्रकृति रिसोर्सेज सेन्टरका कार्यकारी निर्देशक राजु पण्डित क्षेत्री, 
स्वच्छ ऊर्जा नेपालका महासचिव राजन पराजुली
र नेपाल वातावरण पत्रकार समूहका अध्यक्ष चन्द्रशेखर कार्कीले शुक्रबार संयुक्त आह्वान जारी गर्दै अहिले प्रदूषणकाे मुख्य कारण डढेलाेसँगै पुराना जीर्ण सवारीसाधन, निर्माण क्षेत्र र कलकारखानाबाट निस्कने धुवाँधुलो भएकाे उल्लेख गरेका छन्।

‘देशको राजधानीलगायत अन्य ठाउँको हावा सास फेर्न नहुने अवस्थामा पुगेको र नेपालको विद्यमान संविधानले मौलिक अधिकारअन्तर्गत स्वच्छ वातावरणमा बाँच्न पाउने अधिकारको प्रत्याभूत गरेकाले नेपाल सरकारले वायुप्रदूषण नियन्त्रण तथा न्यूनीकरण गर्नका लागि तत्काल कदम चाल्नुपर्छ,’ आह्वानमा भनिएकाे छ, ‘नेपाल सरकारबाट वायुप्रदूषण नियन्त्रण गर्न निम्न कदमहरू तत्काल चाल्नका लागि जोडदार माग गर्दछाैँ ।’

त्यस्तै तत्काल चाल्नुपर्न सात कदम पनि उल्लेख गरेका  छन्

 १. सूचकांक ३०० एक्युआईको आसपास वा त्योभन्दा बढी भएको अवस्थामा वातावरणीय आपतकाल घोषणा गर्दै आवश्यक कदम अविलम्ब चालियोस् ।
२. वन क्षेत्रमा लागेका सयौँ डढेलो नियन्त्रणका लागि ती स्थानमा स्थानीय समुदाय, सुरक्षा निकायहरूसँग समन्वय र सहकार्य गरी आवश्यक स्रोतसाधनको व्यवस्था गरियोस् ।
३. उपत्यकामा अन्धाधुन्ध धुवाँ फाल्दै कुद्ने सवारीलाई तत्काल रोक लगाउने, धुलो लिएर उपत्यकामा भित्रने सवारीलाई रोक लगाउने, समुदाय र टोलस्तरमा व्यापक मात्रामा सडक सफाइ गर्ने कार्य अविलम्ब गरियोस् ।
४.  बालबालिकाको स्वास्थ्य जोखिमलाई मध्यनजर गरी वायुप्रदूषण स्तरमा सुधार नहुञ्जेलसम्मका लागि उपत्यकाका विद्यालय बन्द गरियोस् ।
५. तत्कालको प्रदूषण अवस्था नियन्त्रण गर्न सवारीसाधन जोर–बिजोर प्रणाली लागू गरियोस् ।
६. फोहाेरमैला तथा कृषिजन्य अवशेष जलाउने कार्यमा तत्काल रोक लगाइयोस् ।
७. स्वास्थ्य जोखिमबाट जोगिनका लागि सर्वसाधारणलाई मास्क लगाउन अनिवार्य गरियोस् ।