स्वास्थ्यमा रेसुंगा नगरको चासो
गत स्थानीय तहको निर्वाचनमा रेसुंगा नगरपालिकामा निर्वाचित नगर प्रमुख खिलध्वज पन्थी नेतृत्वको कार्यपालिकाले गुल्मी अस्पतालमा मिर्गौलाको डायलाइसिस सेवा सुरु गर्ने पहिलो निर्णय गरेकाे थियाे । करिव १० महिनापछि शुक्रबार स्वास्थ्य सेवा दिवसको अवसरमा डायलाइसिस मेसिन गुल्मी अस्पताल तम्घासका प्रमुख डाक्टर राजेन्द्र जिसीलाई नगरप्रमुख पन्थीले प्रदान गरे । मेसिन संचालनमा आए गुल्मी तथा अर्घाखाँचीका मिर्गौला पीडितहरुका लागि ठुलो राहत हुनेछ ।
पहिलो निर्णय कार्यान्वयनको लागि भारतीय दुताबासबाट प्राप्त ६५ लाख ३६ हजार चार सय ६६ रुपैयाँका डायलाइसिस मेसिन अस्पताललाई प्रदान गरिएको पन्थीले जानकारी दिए । नगरप्रमुख पन्थीले समुन्नतिको आधार स्थापित गर्न आफुहरुले स्वास्थ्य र शिक्षालाई बिशेष प्राथमिकता दिएको बताए । उनले राम्रो उपचार र शिक्षा नपाएर जिल्लाका गाउँहरु बसाइसराई रित्तिदै गइरहेकाले स्थानीय सरकारको तर्फबाट थुप्रै नयाँ र रचनात्मक कामहरुको प्रारम्भ गरिएको बताए । ‘निर्वाचनमा गरेका बाचा र कार्यपालिकाका निर्णय क्रमश: पुरा गर्दैछौ । प्रमुख ध्यान समुन्नतिका आधार स्थापित गर्ने हो, ’उनले भने,‘शिक्षा र स्वास्थ्यका क्षेत्रमा नागरिकको आशा जगाएका छौ ।’ उनले जनशक्ति व्यावस्थापन र तालिमको काम पनि अगाडि बढेको बताए ।
गुल्मी अस्पतालमा प्रमुख डाक्टर राजेन्द्र जिसीले सवैको सहयोग र समन्वय भए डायलाइसिस सेवा संचालनमा आफुले कुनै कसुर बाँकी नराख्ने प्रतिवद्धता जनाए । डाक्टर जिसीका अनुसार डायलाइसिसका पाँच वटा मेसिन आएका छन् । एउटा मेसिनबाट २४ घण्टामा बढिमा तीन जनालाई सेवा दिन सकिन्छ । उनले पछिल्लो समय मुटु, मिर्गौलाका समस्याहरु बढि रहेकाले डायलाइसिस सेवा सुरु भएपछि थुप्रैलाई राहत हुने बताए ।
गुल्मेलीलाई ठूलो राहत : वरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ केसी
नगरपालिकाले स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखाएको चासोले स्थानीयमा उर्जा भरिएको छ । नजिक मिर्गौलाको डायलाइसिस सेवा नभएकाले गुल्मेलीहरु पाल्पा, बुटवल र काठमाडाैं पुग्न बाध्य छन् । गुल्मी अस्पताललाई डायलाइसिस मेसिन प्रदान गरेपछि संजालमा सकरात्मक टिप्पणीहरु आएका छन् । तर, मेसिन आफै चल्दैन । मिर्गौलाको रोग आफैमा जटिल र उपकरण संचालनमा दक्ष जनशक्ति नभएका कारण सेवा संचालन नहुनेमा नागरिकमा शंका पनि उत्तिकै रहेको छ । तर, गौतमबुद्ध सामुदायिक मुटु अस्पतालमा बरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डाक्टर विशाल केसीले डायलाइसिस सेवाले गुल्मेलीलाई ठुलो राहत हुने बताए । उनले तालिम प्राप्त मेडिकल अधिकृत, चार/पाँच जना नर्स र डायलाइसिस मेसिन अप्रेटरको व्यावस्था भए सेवा संचालनमा कुनै समस्या नहुने बताए । केसीले गौतमबुद्धले पाल्पा, स्याङजा र दाङमा डायलाइसिस सेवा प्रदान गरिरहेको अवस्थामा गुल्मीमा असम्भ नहुने प्रतिक्रिया दिए । ‘मापदण्डहरुको नेप्रोलोजिष्ट धेरै अस्पतालहरुमा छैनन । जोखिमभन्दा फाइदा धेरै भएकाले तालिम प्राप्त मेडिकल अधिकृत र नर्सबाट मज्जाले सेवा संचालन हुन्छ,’डाक्टर केसीले भने,‘गुल्मेलीलाई ठुलो राहत महसुस हुनेछ ।’ उनले मेसिनलाई पानी (आरओ) को मात्र धेरै र गुणस्तरिय चाहिने भएकाले तम्घासमा पानीको कुनै समस्या नभएको बताए ।
विशेषज्ञ सेवामा जोड
गुल्मी अस्पताल तम्घासमा १० जना विशेषज्ञको डाक्टरहरुको दरबन्दी हो । जिल्ला अस्पतालहरुमा विशेषज्ञ डाक्टरहरु आउनै मुस्किल छ । आएपनि टिक्नै सकस भएकाले रेसुंगा नगरपालिकाले सुविधा थपेर विशेषज्ञ टिकाउन बाध्य भएको छ । नगरले गुल्मी अस्पतालमा करार सेवामा कार्यरत डाक्टर प्रदिप शिवाकोटीलाई अस्पतालको सुविधा बराबरको प्रोत्साहन भत्ता दिएर हाडजोर्नी विशेषज्ञ सेवा सुरु गरेको छ ।
नगरको कामले जिल्लामा हाडजोर्नीको विशेषज्ञ सेवा नहुँदा पाल्पा बुटवल जानुपर्ने बाध्यताको अन्त्य भएको छ । नगरले अस्पतालसंग सम्झौता गरेर कार्यक्रम अगाडि बढाएकाले हाडजोर्नीको विशेषज्ञ सेवालाई आवश्यक पर्ने सिएम मेसिन खरिद गरेर केहि दिनमै गुल्मी अस्पताललाई प्रदान गरिने रेसुंगा नगरपालिका उपप्रमुख अमृतादेवि कुवंरले बताइन् । केहि महिनामै सयौँ हाडजोर्नीको समस्या भएका व्यक्तिहरुले गुल्मी अस्पतालबाट विशेषज्ञ सेवा पाएको हाडजोर्नी विशेषज्ञ डाक्टर प्रदिप शिवाकोटीले जानकारी दिए ।
हाडजोर्नीको महत्वपूर्ण सिएम मेसिन आएकाले अझै थुप्रै उपचारका काम गर्न सकिने बताए । अहिले हप्ताको दुई दिन शल्यक्रिया हुने गरेको छ । दैनिक ओपिडीमा हाडजोर्नीका एक सय २० देखि एक सय ५० बिरामी आउने गरेको र अहिलेसम्म एक सय हाडजोर्नीको समस्या भएका बिरामीको शल्यक्रिया गरिएको शिवाकोटीले बताए । जिल्लामा हाडजोर्नीको समस्या भएका बिरामी उपचारको लागि पाल्पा पुग्ने अवस्थाको अन्त्य भएको छ ।
नि:शुल्क मोतियाबिन्दुको शल्यक्रिया
रेसुंगा नगरपालिकाले गरिव तथा विपन्न परिवारलाई प्राथमिकतामा राखेर स्वास्थ्य कार्यक्रमहरु निर्माण गरेको छ । नगरपालिकाले नेपाल नेत्र ज्योति संघ आँखा उपचार केन्द्र मार्फत नगरबासीलाई आँखाको मोतिया विन्दुको नि:शुल्क शल्यक्रियाको व्यावस्था गरेको छ । पछिल्लो समय आँखाको समस्याका बिरामीहरु पनि धेरै हुने गरेका छन् । आर्थिक रुपमा सवल परिवार स्तरिय अस्पताल पुगेपछि यो कार्यक्रमले बिपन्नताको कारण आँखाको समस्या बल्झिएर घरमै बस्नेहरुको लागि ठुलो राहत दिएको नगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हरि प्रसाद अर्यालले बताए । त्यस्तै गर्भवती आमाहरुलाई पोषण प्याकेज वितरण गरिरहेको छ । जसका लागि नगरका १४ वडामा रहेका १५ स्वास्थ्य संस्थामा आफ्नो नाम दर्ता गराएर सेवा लिनुपर्छ । नगरमा चार स्वास्थ्यचौकी, १० आधारभुत स्वास्थ्यचौकी र एउटा शहरी स्वास्थ्य केन्द्र रहेको छ । नगरका स्वास्थ्य संस्थामा ३४ स्थायी र २२ जना करार जनशक्ति रहेको स्वास्थ्य संयोजक मन्जु घर्तिमगरले बताइन् ।