पारस्परिक भन्सार शुल्क घोषणा गर्दै ट्रम्प

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अनुचित व्यापार असन्तुलनलाई सम्बोधन गर्ने गरी ‘पारस्परिक भन्सार शुल्क’ घोषणा गर्दै छन् । सोमबार ट्रम्पले यस विषयमा टिप्प्णी गर्दै करको घोषणा गर्दा व्यापारिक साझेदारप्रति ‘धेरै दयालु’ हुने बताएका छन् । ट्रम्पले मंगलबार राति यससम्बन्धी घोषणा गर्न सक्ने बताए । रिपब्लिकन पार्टीबाट राष्ट्रपति बनेका ट्रम्पले विश्वको सबैभन्दा ठुलो अर्थतन्त्र आफ्नो मुलुकलाई ‘विश्वका हरेक देशले लुटेका’ले पारस्परिक कदम आवश्यक रहेको कुरामा जोड दिएका छन् । उनले पारस्परिक भन्सार कर लागू हुने दिनलाई अमेरिकाको ‘मुक्ति दिवस’को संज्ञा दिएका छन् । 

विश्वव्यापी व्यापार युद्धको जोखिम
आलोचकहरूले यस कदमले विश्वव्यापी व्यापार युद्ध निम्त्याउने चेतावनी दिएका छन् । चीन, क्यानडा र युरोपेली संघ (इयू)जस्ता प्रमुख व्यापारिक साझेदारले जवाफी कदम चाल्ने घोषणा गरिसकेका छन् । चीन र क्यानडाले अमेरिकी सामानमा प्रतिशोधात्मक कर लगाएका छन् भने युरोपेली संघ (इयू)ले अप्रिलमा सुरु हुने आफ्नै उपाय घोषणा गरेको छ । भियतनामले कार, तरलीकृत ग्यास र केही कृषि उत्पादनलगायत विभिन्न वस्तुमा आयात कर कटौती गरेको बताएको छ । जापानले अमेरिकी करबाट प्रभावित व्यवसायका लागि करिब एक हजार ‘परामर्श केन्द्र’ स्थापना गर्ने बताएको छ । जर्मन चान्सलर ओलाफ स्कोल्जले इयूले ट्रम्पप्रति दृढतापूर्वक प्रतिक्रिया दिने, तर सम्झौताका लागि खुला रहेको बताए । 

त्यस्तै, सम्भाविति अमेरिकी कदमलाई मध्यनजर राख्दै एसियाका तीन ठुला अर्थतन्त्र चीन, दक्षिण कोरिया र जापानले एकआपसबिच स्वतन्त्र व्यापारलाई बलियो बनाउन सहमति जनाएका छन् । तीन मुलुकमध्ये जापान र दक्षिण कोरिया अमेरिकाका नजिकका सहयोगी हुन् । अमेरिकी कठोर नीतिले उसका अन्य सहयोगीहरू पनि बेइजिङतर्फ धकेल्ने बहस हुन थालेको छ । ह्वाइट हाउसका प्रेससचिव क्यारोलिन लेभिटले बुधबार ‘प्रत्येक देशलाई लक्षित गर्ने भन्सार कर’ घोषणा गर्ने लक्ष्य रहेको बताइन् । उता, ट्रम्पले भने क्षेत्रलक्षित कर लगाउने बताएका छन् । यस अनिश्चितताले प्रमुख युरोपेली र एसियाली सूचकांकमा असर परेको छ । आइतबार ट्रम्पले आफ्नो नयाँ भन्सार करमा ‘सबै देश’ समावेश हुने बताएपछि सेयर बजार ‘नर्भसनेस’ तीव्र भएको थियो ।

एकपछि अर्को आयात सामाग्रीमाथि भन्सार बढाउने ट्रम्पको निर्णयले अमेरिकामा मन्दी आउन सक्ने डर बढाएको छ । गोल्डम्यान स्याक्स विश्लेषकहरूले आफ्नो १२ महिने मन्दीको सम्भावना २० प्रतिशतबाट ३५ प्रतिशतमा बढाएका छन् । देशलक्षित पारस्परिक भन्सार करबाहेक पनि ट्रम्पले औषधि र सेमिकन्डक्टरजस्ता क्षेत्रलक्षित गरी कर घोषणा गर्न सक्ने सम्भावना छ । उनले पहिले नै अमेरिका आयात हुने सबै प्रकारका सवारीसाधनमाथि भन्सार बढाइसकेका छन् । यो कर पनि बिहीबारबाट कार्यन्वयनमा जाँदै छ । केही अमेरिकी व्यापार साझेदारहरूले भन्सार कर लाग्नबाट बच्न कदम चाल्न थालेका छन् । जस्तो, भारतले अमेरिकी सामानमाथि लाग्ने केही कर कम गर्न सक्ने संकेत गरेका छन् ।