अमेरिकाबाट फर्काइएका सातजनाको खोजी गर्न भुटानी शरणार्थी अगुवाको माग

भुटानी शरणार्थी अगुवाहरूले अमेरिकाले फर्काएका सातजना पूर्वभुटानी शरणार्थीको खोजी गर्न अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसँग माग गरेका छन् । अमेरिकामा विभिन्न मुद्दा लागेर भुटान फर्काएका दशमध्ये तीनजना पूर्वभुटानी शरणार्थीलाई अवैध रूपमा नेपाल प्रवेश गरेको भन्दै नेपाल प्रहरीले पक्राउ गरी अध्यागमन कार्यालय काँकडभिट्टामा बुझाएको थियो । उनीहरूसँगै भुटान फर्काइएका सातजना भने अहिले सम्पर्कविहीन रहेको र उनीहरू कहाँ छन् भन्ने पत्ता लागेको छैन । 

गत २५ मार्चमा अमेरिकी सरकारले विभिन्न मुद्दा लागेकामध्ये दशजनालाई भारतको नयाँदिल्ली हुँदै भुटानको पारो विमानस्थलसम्म फर्काएको थियो । भुटान प्रहरीले उनीहरूलाई एक रात त्यहीँको एक स्थानीय होटेलमा राखेको थियो । त्यसमध्ये तीनजनालाई ३०–३० हजार भारु दिएर नेपाल जान भन्दै नेपाल–भारतको सीमावर्ती भारतको पानीट्यांकीमा ल्याएर छाडेको थियो । आफूहरूसँग आएका अन्य सातजना पारोसम्म सँगै रहेको र त्यसपछि कहाँ गएको भन्ने जानकारी नभएको तीनजनाले प्रहरीलाई बताएका थिए । उनीहरू पूर्वभुटानी शरणार्थी हुन् । नेपालका भुटानी शरणार्थी शिविरबाट पुनर्वास भई अमेरिका पुगेका उनीहरूलाई त्यहाँ विभिन्न मुद्दा लागेपछि ‘ओरिजिन अफ कन्ट्री’का आधारमा भुटान फर्काएको थियो । 

भुटानी शरणार्थी समुदायले मंगलबार विज्ञप्ति जारी गर्दै अन्य सातजनाको अवस्था सार्वजनिक गर्न माग गरेको हो । भुटान पिपुल पार्टी, ड्रुक नेसनल कांग्रेस–प्रजातान्त्रिक भुटानी शरणार्थी प्रतिनिधि स्वदेश फिर्ती समिति र भुटान स्वतन्त्र जनमञ्चले संयुक्त रूपमा विज्ञप्ति जारी गर्दै नेपालस्थित अमेरिकी दूतावासलाई भुटानी शरणार्थीलाई राज्यविहीनता र पहिचानविहीन अवस्थाबाट बचाउन माग गरेका छन् । सातजनाको अवस्था सार्वजनिक नहुँदा प्रजातन्त्र घोषणापछि पनि भुटान सरकारले आफ्ना नागरिकलाई बलपूर्वक देश निष्कासन गर्ने र बेपत्ता पार्ने अभ्यासमा सुधार नआएको भुटान पिपुल्स पार्टीका अध्यक्ष बलराम पौड्यालले आरोप लगाए । ‘अमेरिकाले दशजनालाई भुटान सरकारलाई हस्तान्तरण गरिएको भनिए पनि केबल तीनजना मात्र सम्पर्कमा आएपछि अध्यागमनको नियन्त्रणमा छन् । सातजनाको अवस्था अझै अज्ञात छ,’ उनले भने, ‘हामी विश्वका सबै संस्था, मानव अधिकारवादी संस्था, भारत र नेपालमा रहेको अमेरिकी दूतावासलाई उनीहरूको खोजी गर्न, राज्यविहीन र पहिचानविहीन हुने अवस्थाबाट बचाउन अपिल गर्दछौँ ।’

भुटानी शरणार्थीका अगुवाले भुटान सरकारले अमेरिकाबाट निर्वासन भएकालाई स्वीकार गरे पनि फेरि रातारात देश निकाला गरेको आरोप लगाएका छन् । भुटानले मानव अधिकारको प्रत्याभूत गर्नुको सट्टा उल्टै देश निकाला गरेको उनीहरूको आरोप छ । बेपत्ता सातजना र नेपालको अध्यागमन कार्यालयको नियन्त्रणमा रहेका पीडितलाई बाँच्न पाउने न्यूनतम मानव अधिकार प्रत्याभूत गर्न उनीहरूको माग छ । उनीहरूले भुटानी शरणार्थीलाई पटक–पटक शरणार्थी बन्नबाट बचाउन र शरणार्थी समस्याको दीर्घकालीन समाधानका लागि बहुपक्षीय वार्ताका लागि पहल गरिदिन नेपाल सरकारलाई आग्रह गरेका छन् । भुटानी शरणार्थी समुदायले ती दशजना र तीन दशकलेखि स्वदेश फर्कन चाहेका भुटानी शरणार्थीलाई स्वदेश फर्काउँदै आफ्नै देशमा सहज रूपमा बस्ने वातावरण सिर्जना गर्न पहल गरिदिन नेपालसहित अन्तर्राष्ट्रिय समुदायसँग माग गरेका छन् ।