त्रिवि टपरहरू भन्छन्– अवसर नेपालमै छ, देशमै केही गर्ने आँट छ(भिडियो)

त्रिभुवन विश्वविद्यालयको ५०औं दिक्षान्त समारोहमा शनिबार सम्पन्न भएको छ । दिक्षान्त कार्यक्रममा विभिन्न तहका २२ जना उत्कृष्ट बिद्यार्थीलाई गोल्ड मेडल प्रदान गरियो । त्रिपुरेश्वरस्थित दसरथ रंगशालामा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले टपरहरूलाई प्रमाणपत्र र मेडल प्रदान गरे ।

यसरी गोल्ड मेडल जित्ने बिद्यार्थीहरूले स्वदेशमै बसेर काम गर्ने योजना रहेको सुनाए । विदेशमा भन्दा स्वदेशमै धेरै अवसर रहेको उनीहरूको अनभुव छ। 

त्रिभुवन विश्वविद्यालयको ५०औँ दीक्षान्त समारोहमा शनिबार विभिन्न तहका २२ विद्यार्थीले गोल्ड मेडल प्राप्त गरे । त्रिपुरेश्वरस्थित दशरथ रंगशालामा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले ‘टपर’हरूलाई प्रमाणपत्र र मेडल प्रदान गरे ।

मेडलसहित प्रमाणपत्र प्राप्त गरेका टपरहरूले ठुलो शैक्षिक जनशक्ति बिदेसिने र उतै पलायन हुने अवस्थाप्रति चिन्ता जनाएका छन् । टपरमध्ये पनि कोही स्वदेशमै बस्ने र कोही विदेश पढ्न जाने योजनामा छन् । विदेशमा पढेर उक्त ज्ञान सदुपयोग गर्न स्वदेश फर्किने पनि कतिपयको चाहना छ । 

प्रतीकराज जोशी अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा स्नातकोत्तर टपर हुन् । उनले नेपालमै रहेर परराष्ट्र मन्त्रालयमा काम गर्ने योजना बनाएका छन् । ‘मैले पढेको विषय नेपालको कूटनीतिक तथा अन्तर्राष्ट्रिय नीतिसँग सम्बन्धित छ । विदेशमा गएर यसलाई पूरा गर्न सक्दिनँ । तर, विदेश जाने ट्रेन्ड बढिरहेको छ । यद्यपि, अवसर सिर्जना गरियो भने विदेश गएका पनि स्वदेश फर्किन सक्छन्,’ उनले भने, ‘गाउँमा युवा मानिस नै छैन । खेतबारी बाँझो हुन थालिसल्यो । यही हिसाबमा युवा विदेश जाने हो भने भविष्यमा राम्रो हुँदैन । युवा बाहिर जानुको मुख्य कारण आर्थिक अवसर र समाजिक कारण पनि होला ।’

चेतना कुँवर पत्रकारिता विभाग स्नातकोत्तर टपर हुन् । उनको योजना पनि नेपालमै बस्ने छ । ‘म यहीँ बस्ने र यहीँ काम गर्ने योजनामा छु । अहिले पनि नेपालमै मिडिया क्षेत्रमा काम गर्दै आएकाले विदेश जाने सोच बनाएकी छैन,’ उनले भनिन्, ‘नेपालमा पनि थुप्रै अवसर छन् । आफूले पढेका कुरा व्यवहारमा लागू गर्न सक्नुपर्छ ।’

कानुन संकायमा स्नातक तह (एलएलबी) टपर सिजन बोहरा अहिले पनि अधिवक्ताको हैसियतमा काम गर्दै छन् । उनी स्वदेशमै सरकारी सेवामा लाग्ने सोचमा छन् । ‘अधिवक्ताका रूपमा काम गर्दै छु । आगामी सोच पनि स्वदेशमै सरकारी सेवामा लाग्ने र यहीँ के गर्ने छ,’ उनले भने, ‘आफू जागरुक हुने हो भने नेपालमा पनि अवसर छन् । सिस्टम त बिस्तारै फेरिँदै जाने हो । मिहिनेतीहरू स्वदेशमै बसेर केही गरौँ भन्न चाहन्छु ।’

सिला क्षेत्रीले वनस्पतिशास्त्र केन्द्रीय विभागबाट स्नातकोत्तरमा गोल्ड मेडल प्राप्त गरिन् । पढ्दा धेरै मिहिनेत गर्दा नै नतिजा सोचेजस्तो आएको उनको अनुभव छ । थप अध्ययनका लागि विदेश जाने सोच रहे पनि फर्किएर स्वदेशमै केही गर्ने उनको चाहना छ । ‘मेरो भोलिको योजना रिसर्च र टिचिङ गर्ने छ । यसबाहेक एक्सपोजर लिन र हुन विदेश जानुपर्छ जस्तो लाग्छ । विदेश जाने र सिक्ने कुरा पनि सकारात्मक हो । तर, विदेशबाट फर्किएर यहीँ केही गर्नुपर्छ भन्ने सोच छ,’ उनले भनिन् ।

अर्थशास्त्र विभागमा स्नातकोत्तर टपर श्रीज्या काफ्ले पिएचडीका लागि विदेश जाने सोचमा छिन् । तर, विदेशमा सिकेको ज्ञान स्वदेशमै फर्किएर फैलाउने योजना छ । ‘पिएचडीका लागि विदेश जाने मेरो योजना छ । तर, म विदेशमै बस्ने होइन, पढेर स्वदेशमै फर्किन्छु,’ उनले भनिन्, ‘विदेशको शिक्षाको सिस्टम कस्तो छ भन्ने जान्न मन लागेको छ । देश र परिवारको मायाले पनि म विदेश बस्दिनँ ।’

मास्टर अफ बिजनेस स्टडिज (एमबिएस)को गोल्ड मेडल रेविका भण्डारीले हात पारिन् । उनी पनि नेपालमा भविष्य देखेकी एक सफल विद्यार्थी हुन् । ‘नेपालमै बस्छु, एमफिल गरेर पिएचडी गर्न मन छ । यस मेडलले मलाई गौरव प्रदान गरेको छ । पहिलेभन्दा नेपालको शिक्षा, व्यवसायलगायत क्षेत्रमा राम्रो भइसक्यो । केही कमीकमजोरी पनि होलान्, तर नेपालमै बसेर आफूलाई केही गर्न सक्ने बनाउन सक्छौँ । विदेश गएर पढे पनि नेपालमै आउनुपर्छ भन्ने मान्यता राख्छु । म अरूलाई पनि यही आग्रह गर्न चाहन्छु,’ उनले भनिन् । 

रसायन शास्त्रमा एमएस्सी टपर सुशील पोख्रेललाई पनि स्वदेशमै बस्न मन छ, तर यहाँको परिस्थितिले मन दोधार पारेको छ । क्षमताअनुसारको अवसर यहाँ नभएको उनको बुझाइ छ । सरकारले क्षमतावान् मानिसलाई देश छाडेर बाहिर जानुपर्ने बाध्यता नपारोस् भन्ने उनको सुझाव छ । ‘मेरो पनि मनस्थिति त नेपालमै बस्ने छ, तर यहाँको परिस्थिति त्यति सकारात्मक छैन । यहाँ क्षमताअनुसारको अवसर छैन । सरकारले टपरहरूलाई यहाँ टिकाउने वातावरण पनि गरेको खासै देख्दिनँ । आफ्नै देशमा क्षमताको कदर होस् र विदेश जान नपरोस् भन्ने त हरेक विद्यार्थी र युवाहरूमा हुन्छ, तर यहाँ सिस्टम अलि बसेको छैन । राजनीतिक पहुँच भएकाले बढी सुविधा पाउँछन्,’ उनले भने, ‘क्षमताअनुसारको सीप र अवसर पाउने हो भने धेरै युवा विदेश पलालयन हुने अवस्था रहँदैन । सरकारले क्षमतावान् मानिसलाई देश छाडेर बाहिर जानुपर्ने बाध्यता नल्याओस् ।’ गोल्ड मेडल प्राप्त गर्नेमा छात्रभन्दा छात्रा धेरै छन् । २२ मध्ये १७ छात्रा र पाँच मात्रै छात्र छन् । संकाय, विषय र विभागबाट उत्कृष्ट स्कोर ल्याउनेलाई मेडल प्रदान गरिएको हो । 

दीक्षान्त समारोहमा स्नातक तहबाट नौ हजार ६८, स्नातकोत्तर तहका पाँच हजार ५५, एमफिल तहका ६३ र विद्यावारिधि (पिएचडी)का १२२ विद्यार्थी सहभागी थिए । यसपटक दीक्षित हुनयोग्य विद्यार्थी (उत्तीर्ण विद्यार्थी) ७४ हजारभन्दा बढी रहे पनि १४ हजार ३०७ विद्यार्थीले मात्र दीक्षान्त समारोहमा सहभागी हुन फारम भरेका थिए । गत वर्ष दशरथ रंगशालामै भएको समारोहमा १२ हजार विद्यार्थी दीक्षित भएका थिए । सहभागी विद्यार्थीले गाउन, टोपी, स्कार्फ लगाएर राखिएका रंगशालाका स्टलबाट सर्टिफिकेट लिए । तर, पिएचडी, एमफिल र संकाय तथा विभाग टपरलाई त्रिवि कुलपतिसमेत रहेका प्रधानमन्त्रीले सर्टिफिकेट र मेडल प्रदान गरे ।

भिडियो रिपोर्टः