विमानस्थलमा ‘अल एरिया पास’ दुरुपयोग गरी निर्वाध सुन तस्करी 

प्लम्बर, एसी प्राविधिक र सफाइ कर्मचारीको मिलेमतोमा एक वर्षदेखि निरन्तर सुन तस्करी हुने गरेको भन्सार कार्यालयको भनाइ

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा सुन तस्कर गर्न नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (क्यान)बाट वितरण हुने ‘अल एरिया पास’ दुरुपयोग हुने गरेको खुलेको छ । गत २१ मंसिरमा भएको १४ किलो सुन तस्करी पनि सोही पास दुरुपयोग भएको खुलेको छ ।

क्यानले विमानस्थलभित्र काम गर्ने कर्मचारीलाई कार्यक्षेत्र प्रवेश गर्न विशेष पासको व्यवस्था गरेको छ । यसका लागि उसले १३ कार्यक्षेत्र निर्धारण गरेको छ । पासवाहक कर्मचारी तोकिएको क्षेत्रबाहेकमा प्रवेश गर्न पाउँदैनन् । यदि गरिहाले पासवाहक कर्मचारीलाई गैरसैनिक हवाई उडान ऐन, २०१५ अनुसार कारबाही हुन्छ । तर, क्यानले केही विशेष कर्मचारीका लागि यस्तो पास बनाएको छ, जुन लिएर पासवाहक १३ वटै कार्यक्षेत्रमा विनारोकतोक जान सक्छ । १४ किलो सुन तस्करीमा सोही पास दुरुपयोग भएको खुलेको छ । 

विमानस्थलस्थित भन्सार कार्यालयका प्रमुख डा. टोकराज पाण्डेले सुन तस्करीमा क्यानले उपलब्ध गराउने ‘अल एरिया पास’को दुरुपयोग भएको जानकारी दिए । ‘क्यानले विमानस्थलका कर्मचारीलाई कार्यक्षेत्रअनुसार विशेष पास उपलब्ध गराउँछ । तर, केही कर्मचारीले ‘अल एरिया पास’ पाएका हुन्छन् । सुन तस्करीमा संलग्न हुनेले यही पास दुरुपयोग गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ,’ उनले भने ।

भन्सार कार्यालयका अनुसार १४ किलो सुन तस्करीमा पक्राउ परेका शेरबहादुर बस्नेत, राधाकृष्ण श्रेष्ठ, रमेश देउला, लेखबहादुर तामाङ र अनिल श्रेष्ठसँग ‘अल एरिया पास’ थियो । बस्नेत विमानस्थलका ‘प्लम्बर’ हुन् । विमानस्थलभित्र धारा तथा शौचालयसम्बन्धी सबै काम उनीमार्फत हुँदै आएको थियो । सोही कारण उनलाई क्यानले उक्त पास उपलब्ध गराएको थियो । जसले गर्दा उनी विमानस्थलभित्रको सबै कार्यक्षेत्रमा विनारोकतोक आउजाउ गर्न सक्थे । 

अन्तर्राष्ट्रिय उडानको ‘अराइभल’ कक्षमा प्रवेश गर्नुअघि नजिकै एउटा सुविधासम्पन्न शौचालय छ । सुन बोकेर आउने भरिया (चन्द्रबहादुर गुरुङ र कृष्णबहादुर श्रेष्ठ) ‘अराइभल’को परीक्षण कक्षमा प्रवेश गर्नुअघि सीधै शौचालय जान्थे । बोकेर आएको सुन उनीहरूले शौचालयको ‘डस्बिन’मा हालिदिन्थे । र, ‘अराइभल’को परीक्षण कक्षमा प्रवेश गरी सजिलै बाहिरिन्थे । त्यसअघि नै सुन आएको सूचना ‘प्लम्बर’ बस्नेतकहाँ पुगिसक्थ्यो । विमानस्थलको ‘प्लम्बर’बाट अवकाश पाएको केही वर्षअघि मात्रै सोही पदमा करारमा नियुक्त भएका उनी सरासर शौचालय पुग्थे । डस्बिनमा सुन भए–नभएको यकिन गर्थे । र, सूचना क्यानका अर्का कर्मचारी श्रेष्ठलाई दिन्थे । 

श्रेष्ठ विमानस्थलको एसी टेक्निसियन हुन् । उनलाई पनि क्यानले ‘अल एरिया पास’ उपलब्ध गराएको थियो । करारमा कार्यरत उनी विनारोकतोक विमानस्थलको सबै कार्यक्षेत्रमा आउजाउ गर्न सक्थे । सुन आएको सूचनापछि उनी सोही पास लिएर शौचालय पुग्थे । डस्बिनको रेकी गर्थे । र, सुन भरिएको डस्बिन लिन विमानस्थलकै सरसफाइ कर्मचारीलाई पठाउँथे । 

सरसफाइ कर्मचारीले डस्बिन विमानस्थलको भिआइपी कक्षमा लिएर आउँथे । भिआइपी कक्षको ‘एक्सरे’ जाँच कक्षमा कार्यरत लेखबहादुर तामाङले डस्बिन चेकजाँच नै नगरी बाहिर पठाउँथे । उक्त सुन देउला र श्रेष्ठले बुझ्थे । सुनलाई विमानस्थलबाट उनीहरूले नै बाहिर निकाल्थे । र, विमानस्थलको गेटबाहिर कुरी बसेका अर्का भरिया दिलबहादुर गुरुङलाई बुझाउँथे । भन्सार कार्यालयका अनुसार सोही तवरबाट उनीहरूले एक वर्षदेखि विमानस्थलबाट सुन तस्करी गर्दै आएका थिए । गत २१ मंसिरमा बरामद १४ किलो सुन सोही तरिका अपनाएर गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ । 

‘यिनीहरूले विगतदेखि नै ‘अल एरिया पास’ को दुरुपयोग गरेर सुन तस्करी गर्दै आएको देखिन्छ । सबै घटनामा सुन तस्कर गर्ने यिनीहरूको तरिका एउटै देखिन्छ । जस्तो, चन्द्रबहादुर र कृष्णबहादुरले सुन बोकेर ल्याउँथे । विमानस्थलको शौचालयको डस्बिनमा स्टोर गर्थे । विमानस्थलको प्लम्बर, एसी प्राविधिक र सरसफाइमा कार्यरत कर्मचारीको मिलेमतोमा सुन बाहिरिन्थ्यो, र गन्तव्यमा पुग्थ्यो । यिनीहरूले सोही तरिका अपनाएर एक वर्षदेखि सुन तस्करी गर्दै आएको अनुसन्धानबाट देखिन्छ,’ अनुसन्धानमा संलग्न भन्सारका अधिकृतले भने ।

विमानस्थलका कर्मचारीले बुझ्थे तस्करी गरेबापत एक लाख ६० हजार 
भन्सार कार्यालयका अनुसार १४ किलो सुन तस्करीमा हालसम्म १० जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा चन्द्रबहादुर घले, मीनबहादुर गुरुङ, सुशीला पाण्डे, गणेश चेपाङ, कपिल ओझा, शेरबहादुर बस्नेत, लेखबहादुर तामाङ, राधाकृष्ण श्रेष्ठ, रमेश देउला र अनिल श्रेष्ठ छन् । घले र गुरुङबाहेक सबै विमानस्थलका कर्मचारी हुन् । जसमध्ये पाण्डे, चेपाङ र ओझा सरसफाइ कर्मचारी हुन् । बस्नेत र श्रेष्ठ क्रमशः प्लम्बर र एसी प्राविधिक हुन् । तामाङ, देउला र श्रेष्ठ ज्यालादारीमा काम गर्ने कर्मचारी हुन् । उनीहरूले विमानस्थलबाट एकपटक सुन पास गराएबापत एक लाख ६० हजार रुपैयाँ बुझ्थे । उक्त रकम जिम्मेवारीअनुसार आपसमा बाँडफाँट गर्थे । भन्सारका अनुसार विमानस्थलभित्र तस्करीको सम्पूर्ण व्यवस्थापन गर्ने जिम्मा बस्नेतले लिएका थिए । उनैको निर्देशनअनुसार विमानस्थलका अन्य कर्मचारी तस्करीमा खटिन्थे । 

बस्नेतको मीनबहादुरसँग चिनजान थियो । उनलाई मीनबहादुरले नै सुन तस्करीको प्रस्ताव गरेका थिए । प्रतिट्रिप एक लाख ६० हजार रुपैयाँ उपलब्ध गराउने भनेपछि उनले मीनबहादुरको प्रस्ताव मानेका थिए । स्वयं मीनबहादुरले भने नेपालमा सम्पूर्ण व्यवस्थापन मिलाएबापत तस्करको मुख्य नाइकेबाट प्रतिटिप एक लाख रुपैयाँ बुझ्थे । सुन बोक्न प्रयोग गरिएका भरिया चन्द्रबहादुर र कृष्णकुमारले भने प्रतिटिप ५५ हजारदेखि ६० हजार रुपैयाँसम्म बुझ्थे । भन्सारका अनुसार उनीहरूलाई दुबईबाट सुन पठाउने भारतीय नागरिक अमित अग्रवाल हुन् । उनी दुबई बस्ने गर्छन् । भारतमा उक्त सुन गुरु नाम गरेका व्यक्तिले बुझ्ने गर्छन् । भन्सारका अनुसार उनको सम्बन्धमा हालसम्म थप विवरण खुल्न सकेको छैन ।