कर्मचारीकै मिलेमतोमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंबाट तिब्बतीलाई नागरिकता

पाँच सयभन्दा धेरैले लगे नागरिकता, कर्मचारीसँग क्यान्टिन सञ्चालकले मिलाउँथे ‘सेटिङ’

कर्मचारीकै मिलेमतोमा जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंले तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाइदिने गरेको तथ्य खुलेको छ । यस्तो गिरोहमा संलग्न चारजना पक्राउ परेपछि यो तथ्य बाहिरिएको हो । 

प्रहरीका अनुसार यो गिरोहले अहिलेसम्म पाँच सयभन्दा धेरै तिब्बती नागरिकको नेपाली नागरिकता बनाइसकेको छ । जसमध्ये ३० वटा शंकास्पद नागरिकतामाथि अनुसन्धान भइरहेको छ । सबै नागरिकता नक्कली कागजात खडा गरी बनाइदिने गरिएको उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका प्रवक्ता एसपी सोमेन्द्रसिंह राठौरले बताए ।

एसपी सोमेन्द्रसिंह राठौर, प्रवक्ता, उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालय
तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाइदिने धन्दामा जिल्ला प्रशासन कार्यालयकै कर्मचारी संलग्न रहेको अनुसन्धानबाट देखिन्छ । केही कर्मचारी पहिचान भइसकेका छन् । कानुनी प्रक्रिया पुर्‍याउनुपर्ने भएकाले उनीहरूलाई पक्राउ भने गरिएको छैन । उनीहरू हाम्रो निगरानीमै छन् । घटनामा संलग्न सबैलाई हामी चाँडै पक्राउ गर्छौँ ।

प्रहरीका अनुसार नागरिकता बनाइदिने कार्यमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयको नागरिकता फाँटका दुई अधिकृत, एक सुब्बा र एक खरिदारको संलग्नता रहेको छ । यस्तो धन्दामा संलग्न अभियुक्त पहिचान भइसकेको, तर कानुनी प्रक्रिया पुर्‍याउन बाँकी भएकाले तत्काल पक्राउ नगरिएको एसपी राठौरले बताए । प्रशासन कार्यालयपरिसरमै रहेको क्यान्टिनका सञ्चालकले उनीहरूसँग ‘सेटिङ’ मिलाउने गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ । 

‘तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाइदिने धन्दामा जिल्ला प्रशासन कार्यालयकै कर्मचारी संलग्न रहेको अनुसन्धानबाट देखिन्छ । केही कर्मचारी पहिचान भइसकेका छन् । कानुनी प्रक्रिया पुर्‍याउनुपर्ने भएकाले उनीहरूलाई पक्राउ भने गरिएको छैन । उनीहरू हाम्रो निगरानीमै छन् । घटनामा संलग्न सबैलाई हामी चाँडै पक्राउ गर्छौँ,’ एसपी राठौरले भने । प्रहरीले गिरोहमा संलग्न कृष्णबहादुर कटुवाल, न्युल्केस श्रेष्ठ, हिरालाल सिवाकोटी, लोब्साङ र विजय लामालाई पक्राउ गरेको छ । 

काठमाडौं जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा नागरिकता फाँट हेर्न छुट्टै सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारीको व्यवस्था छ । उनको मातहतमा अधिकृत, सुब्बा र खरदार रहने व्यवस्था छ । उनीहरूकै मिलेमतोमा नक्कली कागजात खडा गरी तिब्बती नागरिकको नेपाली नागरिकता बन्ने गरेको प्रहरीको भनाइ छ । घटनाको अनुसन्धानमा समेत संलग्न एसपी राठौरले भने, ‘पक्राउ परेका अभियुक्तले केही कर्मचारीको नामै लिएका छन् । हामी अनुसन्धानमै छौँ । घटना विवरण सर्वजनिक हुँदै जानेछन् ।’

‘सेटिङ’ मिलाउने क्यान्टिन सञ्चालक जिल्ला प्रशासन कार्यालय काठमाडौंको उत्तर–पूर्वतर्फ सामान्य क्यान्टिन छ । जसका सञ्चालक ललितपुर गोदावरी नपा– ७ का ३० वर्षीय विजय लामा हुन् । आवरणमा उनको पेसा प्रशासनमा आउने सेवाग्राहीलाई खाजा बेच्ने हो । तर, उनको खास धन्दा ‘सेटिङ’मा तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाई दिने हो । यसबापत उनले प्रतिनागरिकता एक लाख पचास हजार रुपैयाँ लिने गर्थे । 

प्रहरीका अनुसार लामाले जिप्रकास्थित नागरिकता फाँटका कर्मचारीसँग सेटिङ मिलाउँथे । र, प्राप्त रकम कर्मचारीलाई बुझाउँथे । नागरिकता लिन चाहने तिब्बती नागरिक र नक्कली कागजातका आधारमा खडा गरिएका नेपाली बुबालाई उनैले नागरिकता फाँटमा लैजान्थे । ‘सेटिङ’मा रहेका कर्मचारीसँग परिचय गराइदिन्थे । र, सजिलै नेपाली नागरिकता लिएर तिब्बती नागरिक जिप्रकाबाट बाहिरिन्थे । 

उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयका प्रमुख एसएसपी डा. मनोज केसीले भने, ‘गोदावरीका विजय लामाको सिडिओ कार्यालयमा क्यान्टिन छ । नौ वर्षदेखि यसले सोही ठाउँमा क्यान्टिन चलाएको देखिन्छ । तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाइदिन कर्मचारीसँग ‘सेटिङ’ मिलाउने काम यसैले गर्ने गरेको देखिन्छ । यद्यपि, अनुसन्धान जारी छ । थप तथ्य खुल्दै जाला ।’

एउटै व्यक्ति बने पाँच जनाको नक्कली बाबु

नक्कली बाबु बनेका न्युल्केश श्रेष्ठ र मुख्य योजनाकार कृष्णबहादुर कटुवाल (दायाँ)

७० वर्षीय न्युल्केश श्रेष्ठ काठमाडौं महानगरपालिका– ११ बबरमहलका स्थानीय हुन् । भक्तपुर ठिमी बस्दै आएका उनको अनुहार शेर्पा समुदायसँग मेल खान्छ । यसको फाइदा उठाउँदै उनले नक्कली बाबु बनेर पाँच तिब्बती नागरिकलाई नेपाली नागरिकता बनाइदिए । 

प्रहरीका अनुसार मुख्य योजनाकार ललितपुर महालक्ष्मी– १ इमाडोलका ४७ वर्षीय कृष्णबहादुर कटुवाल हुन् । उनकै योजनामा न्युल्केश श्रेष्ठबाट मिङछुङ शेर्पा बने । उनले काठमाडौं– ६ बौद्ध जन्मस्थान उल्लेख गरेर नक्कली नागरिकता बनाए । तिब्बती नागरिक सोनाम छोडेन, टासी शेर्पा, यशोदा शेर्पा र नाम्से शेर्पा छोराछोरी भएको भन्दै उनले नक्कली जन्मदर्ता प्रमाणपत्र तयार गरे । यसबापत न्युल्केशले प्रतिव्यक्ति १०–१० हजार लिए । नक्कली छोराछोरीलाई एक–एक गर्दै जिल्ला प्रशासन कार्यालय लगे र कटुवालकै योजनाअनुसार क्यान्टिन सञ्चालक लामालाई भेटे । र, पालैपालो नेपाली नागरिकता बनाइदिए । 

प्रहरीका अनुसार न्युल्केशले सोनामलाई गत ४ कात्तिकमा नागरिकता बनाइदिएका थिए । नागरिकतामा उनको जन्ममिति २० चैत ०४९ उल्लेख गरियो । ३ पुसमा टासीको नागरिकता झिके । उनको जन्ममिति १० माघ ०५१ उल्लेख गरियो । १९ माघमा यशोदाको नागरिकता बनाए । उनको जन्ममिति २४ असोज ०६१ लेखियो । ३० फागुनमा नाम्सेको नागरिकता बनाए । उनको जन्ममिति २१ माघ ०६० उल्लेख गरियो । 

प्रहरीका अनुसार मुख्य योजनाकार कटुवाललाई नक्कली कागजात बनाउन मोरङको सुन्दरहरैँचा नगरपालिका– ३ का ४९ वर्षीय हिरालाल सिवाकोटीले सहयोग गर्दैै आएका थिए । उनीहरूले पाँच वर्षको अवधिमा पाँच सयभन्दा धेरै तिब्बतीलाई नेपाली नागरिकता बनाएर दिएको प्रहरीको भनाइ छ । यसबापत उनले प्रतिनागरिकता पाँच लाखसम्म लिने गरेका थिए ।