नेपाल–थाइल्यान्ड प्रधानमन्त्रीस्तरीय वार्ता र सम्झौता

प्रधानमन्त्री केपी ओली र थाइल्यान्डका समकक्षी पे थोङथान सिनावात्राबिच बुधबार सरकारी भवनमा द्विपक्षीय औपचारिक वार्ता भएको छ । वार्तापछि सरकारी दुई र विभिन्न ६ क्षेत्रमा दुई देशबिच सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको छ । 

संस्कृति र पर्यटनसम्बन्धी बेग्लाबेग्लै सम्झौतापत्रमा नेपालको तर्फबाट परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवाले हस्ताक्षर गरिन् । थाइल्यान्डका तर्फबाट संस्कृतिसम्बन्धी समझदारीपत्रमा संस्कृतिमन्त्री सुदावान वाङसुफाकिजकोसोल र पर्यटन सहयोगसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा पर्यटन तथा खेलकुदमन्त्री सोरावाङ तिनथोङले हस्ताक्षर गरेको परराष्ट्र मन्त्रालयले जनाएको छ । 

यसबाहेक विभिन्न ६ क्षेत्रमा सम्झौता भएको छ । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले थाइल्यान्डको व्यापार बोर्ड र थाइल्यान्डको थाई चेम्बर अफ कमर्स एन्ड बोर्ड अफ ट्रेडबिच सहकार्यसम्बन्धी हस्ताक्षर भएको छ । समझदारीपत्रमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकाल र थाई चेम्बर अफ कमर्स एन्ड बोर्ड अफ ट्रेडका अध्यक्ष सानन अङगुबोल्कुलले हस्ताक्षर गरे । यसैगरी, नेपाल उद्योग परिसंघ र थाई उद्योग महासंघ, नेपाल चेम्बर अफ कमर्स र थाइल्यान्डको पर्यटन परिषदबिच हस्ताक्षर भएको छ । काठमाडौं विश्वविद्यालय र सियाम विश्वविद्यालयबिच पनि सम्झौता भएको छ ।

सम्झौतापछि आयोजित संयुक्त पत्रकार सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री ओलीले नेपाल र थाइल्यान्डबिचको आपसी सम्बन्ध नयाँ उचाइमा पुगेको बताए । आफ्नो भ्रमणपछि दुई मुलुकबिच संस्कृति, पर्यटन, शिक्षा र ऊर्जालगायतका क्षेत्रमा सहकार्य अभिवृद्धि हुने प्रधानमन्त्रीको विश्वास थियो । 

प्रधानमन्त्रीस्तरीय वार्तामा दुई देशबिच ६५ वर्षदेखि रहेको कूटनीतिक सम्बन्ध र जनस्तरको सम्बन्धलाई अझ विस्तार गर्ने विषयमा छलफल भएको छ । नेपालमा होटेल व्यवसाय तथा हवाई सेवाजस्ता पर्यटन क्षेत्रमा थाइल्यान्डको लगानी र व्यापारले आगामी दिनमा प्राथमिकता पाउने प्रधानमन्त्रीको विश्वास थियो । 

‘नेपाल र थाइल्यान्डबिच कृषि, व्यापार, पर्यटन, संस्कृतिको गहिरो सम्बन्ध कायम रहेको छ । नेपाल र थाइल्यान्डबिचमा व्यापार र पर्यटनको सम्बन्ध राम्रो छ । अब हामी अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दाका साथै जलवायु परिवर्तनबारे हातेमालो गरेर काम गर्नेछौँ,’ प्रधानमन्त्री ओलीले भने । उनले थाइल्यान्डका प्रधानमन्त्री शिनावात्रालाई नेपाल भ्रमणको निमन्त्रणा दिएका छन् । 

थाइल्यान्डकी प्रधानमन्त्री सिनावात्राले कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएदेखि नेपालका प्रधानमन्त्रीको थाइल्यान्डको पहिलो औपचारिक भ्रमण भएकोलाई ऐतिहासिक भन्दै नेपालको व्यापार, पर्यटन, जलविद्युतकाे क्षेत्रमा सहकार्यबारे छलफल भएको बताइन् । ‘नेपालको विशाल जलस्रोतलाई प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्ने क्षमताबारेमा कुराकानी भएको छ । यसले देशको आर्थिक वृद्धिमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउँछ,’ सिनावात्राले भनिन् । हाल दुई देशको व्यापार चार करोड अमेरिकी डलर मात्र रहेको भन्दै व्यापार बढाउनुपर्नेमा जोड दिइन् । उनले थाई व्यवसायीहरूलाई नेपालमा लगानी गर्न प्रोत्साहितसमेत गरेकी छन् । 

उनले थाई एयरलाइन्सको उडानलाई बैंककबाट काठमाडौं हुँदै भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पनि विस्तार गर्न सकिने उल्लेख गरिन् । यसबारे दुई प्रधानमन्त्रीबिच छलदफल भएको थियो । उनले आध्यात्मिक र चिकित्सा पर्यटन वा संयुक्त पर्यटन अभियानमा सहकार्य गर्ने, नेपालको सेवा क्षेत्र र पर्यटन उद्योगमा होटेल, अस्पताल र एयरलाइन्स व्यवसायमा थाई निजी क्षेत्रको सहभागिताबारे छलफल भएको पनि बताइन् । 

त्यसैबिच, प्रधानमन्त्री ओलीले बुधबार साँझ थाइल्यान्डका नरेश महा वजिरालोङकोर्नसँग शिष्टाचारर भेट गरेका छन् । 

प्रधानमन्त्री ओलीले बिहीबार थाइल्यान्डका प्रतिष्ठित व्यवसायीहरूसँग अन्तर्क्रिया गर्ने कार्यक्रम छ । एसियन इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजीमा आयोजित कार्यक्रमलाई उनले सम्बोधन गर्ने तथा नेपालका तर्फबाट एक लाख डलर सहयोग गर्ने कार्यक्रम छ । उनी बिहीबार साँझ बिमस्टेक शिखर सम्मेलनका नेताहरूलाई थाई प्रधानमन्त्रीद्वारा आयोजित औपचारिक रात्रिभोजमा सहभागी हुनेछन् । त्यसअघि उनले भुटान, म्यानमार र श्रीलंकाका सरकारप्रमुखहरूसँग भेटवार्ता गर्नेछन् । 

शुक्रबार बिमस्टेक शिखर सम्मेलन
शुक्रबार बिमेस्टकको छैटौँ शिखर सम्मेलन हुँदै छ । प्रधानमन्त्री ओलीसहित शीर्ष नेताहरूले शुक्रबार नै सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ । बिमस्टेक नेताहरूबिच बिहीबार मेरिटाइम ट्रान्सपोर्ट कोअपरेसन अग्रिमेन्टमा हस्ताक्षर छ । बिमस्टेक सचिवालयका अनुसार सम्मेलनले घोषणापत्र अनुमोदन गर्ने नियमित कार्यबाहेक महत्त्वपूर्ण सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्नेछ र सहमति अनुमोदन गर्नेछ । बिमस्टेक बैंकक भिजन २०३० अनुमोदन, बिमस्टेक संयन्त्रहरूका लागि कार्यविधि नियमहरूको अनुमोदन, बिमस्टेकको भविष्यका लागि प्रबुद्ध व्यक्ति समूह (इपिजी)को प्रतिवेदन अनुमोदन हुनेछ । यसैगरी, बिमस्टेक र हिन्द महासागर रिम संघबिच समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर तथा संयुक्त राष्ट्रसंघको लागुऔषध तथा अपराध कार्यालयसँग सम्झौता गर्ने पनि बिमस्टेक सम्मेलनको कार्यसूची छ ।