- वि.सं २o८o पौष २९ आइतबार
सन् २०२३ मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल (टिआइए) भएर हवाई यात्रा गर्ने यात्रु संख्या ९.२ प्रतिशतले बढेको छ । एक वर्षमा ८६ लाख ९१ हजार चार सय ४३ यात्रुले हवाई यात्रा गरेका त्रिभुवन विमानस्थल कार्यालयले जनाएको छ । सन् २०२२ मा विमानस्थलबाट आवागमन गर्ने यात्रुको संख्या ७९ लाख ५४ हजार चार सय ९५ रहेको थियो । तर, अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत वर्ष उडान र अवतरण संख्या ३ प्रतिशतले घटेको छ । अघिल्लो वर्ष २०२२ मा त्रिभुवन विमानस्थलमा अन्तर्राष्ट्रिय र आन्तरिक गरी एक लाख ३२ हजार पाँच सय १४ उडान–अवतरण भएकोमा २०२३ मा एक लाख २८ हजार चार सय ४९ उडान–अवतरण भएका छन् ।
सन् २०२३ मा अन्तर्राष्ट्रिय हवाई यात्रु (भित्रिने र बाहिरिने) अघिल्लो वर्षको तुलनामा ३०.१८ प्रतिशतले बढेर ४५ लाख ४१ हजार पुगेका छन् । यो संख्या कोभिड महामारीअघि सन् २०१८ को भन्दा ४.५ प्रतिशतले बढी हो । सन् २०२२ मा ३४ लाख आठ हजार र सन् २०२१ मा करिब १४ लाख ५७ हजार हवाई यात्रु टिआइएबाट आवागमन गरेका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय उडान–अवतरण एक वर्षमा ३१ हजार चार सय ६० पटक भएको छ, यो संख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा २९.४० प्रतिशतले बढी हो । तर, कोभिडअघि सन् २०१८ को तुलनामा भने अन्तर्राष्ट्रिय उडान–अवतरण १०.७६ प्रतिशतले घटेको छ । यस्तै, अघिल्लो वर्षको तुलनामा कार्गो ढुवानी १३.९८ प्रतिशतले घटेर २२ हजार नौ सय ४६ टनमा सीमित भएको छ ।
सन् २०२३ मा विभिन्न देशबाट १० लाख १४ हजारभन्दा बढी पर्यटक नेपाल भ्रमणमा आएका छन् । यस्तै, सोही वर्ष १६ लाख तीन हजार आठ सय ३६ नेपाली रोजगारी, भ्रमण, पारिवारिक भेटघाट, अध्ययन, स्थायी बसोवास, सेमिनार, व्यवसायलगायत विभिन्न प्रयोजन खुलाएर विभिन्न देशमा पुगेको अध्यागमन विभागको तथ्यांक छ । अहिले राष्ट्रिय ध्वजावाहक नेपाल वायुसेवा निगम, हिमालय एयरलाइन्ससहित विभिन्न देशका दुई दर्जनभन्दा बढी वायुसेवा कम्पनीले नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय उडान गर्दै आएका छन् । नेवानि, हिमालय, कतार, एयर इन्डिया, फ्लाई दुबई, एयर अरेबियालगायत वायुसेवा धेरै उडान गर्नेमा पर्छन् ।
७ प्रतिशत घटे आन्तरिक यात्रु
अन्तर्राष्ट्रिय यात्रु उत्साहजनक रूपमा बढ्दा आन्तरिक हवाई यात्रा गर्ने यात्रु भने ७.०७ प्रतिशतले घटेका छन् । सन् २०२३ मा ४१ लाख ५० हजार तीन सय २६ आन्तरिक यात्रुले त्रिभुवन विमानस्थल भएर देशका विभिन्न गन्तव्यमा आवागमन गरेका छन् । सन् २०२२ मा ४४ लाख ६६ हजार एक सय ५२ यात्रुले आन्तरिक उडान सेवा लिएर कीर्तिमानी कायम गरेका थिए । कोभिडअघि सन् २०१८ मा २८ लाख ४८ हजार, सन् २०१९ मा ३१ लाख ८८ हजार, सन् २०२० मा १३ लाख ४९ हजार र सन् २०२१ मा ३५ लाख ७७ हजार रहेको थियो । कोभिड महामारीपछि बढ्न थालेका आन्तरिक हवाई यात्रु पछिल्लो समय इन्धनको बढ्दो मूल्य र भ्याटका कारण हवाई भाडा चर्किएपछि सन् २०२३ मा घटेको देखिन्छ ।
आन्तरिक उडान १० प्रतिशत कम
सन् २०२३ मा त्रिभुवन विमानस्थलमा ९६ हजार नौ सय ८९ आन्तरिक उडान–अवतरण भएका छन्, जुन संख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा १०.३६ प्रतिशतले कमी हो । हवाई यात्रा गर्ने यात्रुको संख्या घटेसँगै वायुयान उडान–अवतरणसमेत घटेको त्रिभुवन विमानस्थल कार्यालयले जनाएको छ । अहिले नेपालमा वायुसेवा निगम, बुद्ध, यती, तारा, श्री, सौर्य, समिट, सीता, गुणलगायत नौ वायुसेवा कम्पनीले आन्तरिक हवाई सेवा प्रदान गर्दै आएका छन् । जसमध्ये गुण एयरलाइन्सको उडान सेवा गत वर्षदेखि पूरै रोकिएको छ । आन्तरिक उडानका लागि बुद्धसँग १७, यतीसँग पाँच, श्रीसँग आठ, सौर्यसँग तीन, तारासँग तीन, समिटसँग चार, सीतासँग तीन, निगमसँग चिनियाँसहित आठवटा र गुणसँग सातवटा जहाज रहेका छन् । निगमसँग भएका पाँचवटा चिनियाँ र एउटा ट्विनअटर जहाज भने वर्षौँदेखि ग्राउन्डेड अवस्थामा छन् । नेपालमा काठमाडौं, भैरहवा र पोखरामा तीनवटा अन्तर्राष्ट्रियसहित ५४ वटा विमानस्थल सञ्चालनमा छन् । जसमध्ये करिब तीन दर्जन विमानस्थलमा मात्रै उडान–अवतरण हुँदै आएको छ ।
