अध्यागमनमा अब ‘एपिस’ प्रणाली : नेपाल आउने यात्रुको विवरण  पहिल्यै थाहा हुने, बाहिरिनेहरू पुगेको गन्तव्य पनि ‘ट्रयाकिङ’ गर्न सकिने 

नेपालको अध्यागमनमा ‘एड्भान्स प्यासेन्जर इन्फर्मेसन सिस्टम (एपिस) प्रणाली जडान गर्ने गृहकार्य अघि बढेको छ । अध्यागमन विभागले यसका लागि समिति गठन गरेर तयारी थालेको हो । 

विभागका निर्देशक अनुप न्यौपानेको नेतृत्वमा समिति गठन गरिएको अध्यागमनका महानिर्देशक गोविन्दप्रसाद रिजालले बताए । एपिस लागू भएपछि विदेशबाट आउन लागेका यात्रुहरूको विवरण पहिले नै नेपालले प्राप्त गर्नेछ भने बाहिरिने यात्रुहरू कुन देश पुगे भनेर पनि ट्रयाकिङ गर्न सकिन्छ । 

गोविन्दप्रसाद रिजाल निर्देशक, अध्यागमन विभाग
यो प्रणालीले शंकास्पद व्यक्तिहरूको निगरानी र नियन्त्रण सहज हुन्छ । हाम्रो देशबाट बाहिरिने यात्रुहरू पनि कुन देश गए भनेर ट्रयाकिङ गर्न सकिन्छ । सुरक्षाका लागि यो एकदमै आवश्यक ठानेर हामीले लागू गर्न लागेका हौँ । यसका लागि बजेट विनियोजन भएको अवस्था छ ।

‘यो प्रणालीले शंकास्पद व्यक्तिहरूको निगरानी र नियन्त्रण सहज हुन्छ,’ महानिर्देशक रिजालले भने, ‘हाम्रो देशबाट बाहिरिने यात्रुहरू पनि कुन देश गए भनेर ट्रयाकिङ गर्न सकिन्छ ।’ 

एपिस लागू गर्न सुरुमा सफ्टवेयर खरिद गर्ने र यस्तो प्रणालीमा आबद्धता हुनुपर्छ । यसका लागि अन्तर्राष्ट्रिय डाटा प्रणालीमा आबद्ध हुनुपर्छ । अमेरिकाको कस्टम्स एन्ड बोर्डर प्रोटेक्सन (सिबिपी)लगायतले यस्तो प्रणाली बनाएका छन् । 

एपिस लागू भएपछि नेपाल आउने एयरलाइन्सहरूले उताबाट ‘चेक इन’ भएलगत्तै सबै यात्रुको विवरण नेपाल पठाउनुपर्ने महानिर्देशक रिजालले बताए । ‘सुरक्षाका लागि यो एकदमै आवश्यक ठानेर हामीले लागू गर्न लागेका हौँ,’ महानिर्देशक रिजालले भने, ‘यसका लागि बजेट विनियोजन भएको अवस्था छ ।’ नेपालबाट एउटा देश भनेर गएका व्यक्ति अर्काे देशमा पुगेमा पनि नेपालबाटै अध्यागमन प्रणालीमार्फत ट्रयाकिङ गर्न सकिने उनको भनाइ छ । हाल भिजिट भिसामा एउटा देश भनेर गए पनि त्यहाँबाट अर्काे देश पुग्ने समस्या छ । 

विश्वका धेरैजसो देशले एपिस प्रणाली लागू गरिसकेका छन् । नेपालमा पनि लामो समयदेखि यसको बहस भए पनि कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । यो प्रणालीले कालोसूचीमा रहेका व्यक्तिहरूलाई नियन्त्रणमा लिन तथा प्रवेश रोक्न सहज हुने अध्यागमन अधिकारीहरू बताउँछन् । 

अध्यागमनमा यस्तो प्रणालीका लागि कतिपय शक्तिराष्ट्रहरूले पनि चासो राख्दै आएका छन् । अमेरिकाले पाइसेस सफ्टवेयर प्रणाली जडानका लागि पनि नेपालसँग प्रस्ताव गर्दै आएको छ । तर, अध्यागमनको संवेदनशील डाटाको सुरक्षाका लागि भन्दै नेपालले अध्यागमन प्रणालीमा विदेशी सहयोगको प्रस्ताव स्थगन गर्दै आएको छ । सरकारले पनि अध्यागमन सुरक्षा प्रणालीमा पर्याप्त लगानी गर्न सकेको छैन ।

पर्यटकलाई अनलाइन पेमेन्ट गर्न मिल्ने सुविधा मिलाउँदै अध्यागमन
विदेशबाट आउने पर्यटकले विमानस्थलमा आफ्नो कार्डबाट पैसा तिर्न मिल्ने गरी अध्यागमनले तयारी गरेको छ । हाल नेपाल आउने पर्यटकले भुक्तानीका लागि सुरुमा बैंकमा र पछि अध्यागमनमा दोहोरो लाइन बस्नुपर्ने अवस्था छ । 

विदेशबाट आउने पर्यटकलाई छिटो र सरल रूपमा भिसा दिनका लागि उनीहरूले कार्डमार्फत नै भिसा शुल्क तिर्न मिल्ने गरी प्राविधिक तयारी भइरहेको अध्यागमन विभागका महानिर्देशक रिजालले बताए । 

नेपालले १२ देशबाहेकका नागरिकलाई विमानस्थलमा अनअराइभल भिसा दिने गरेको छ । विमानस्थलमै आएर भिसाको प्रक्रिया गर्दा समय लाग्ने भएकाले अध्यागमनमा भिडभाड हुने गरेको छ । पर्यटकले सास्ती नपाउन् भनेर सेवालाई सहज बनाउन लागिएको विभागले जनाएको छ ।