मुख्य समाचार प्रिन्ट संस्करण

दशगजा मिचेर भारतले पर्खाल लगाएकाे आशंकापछि आइसिपी निर्माण विवादमा

सीमा मिचिएकाे आशंकामा नेपालले लगायो रोक

महोत्तरीको सीमा क्षेत्रमा भारतले निर्माण अघि बढाएको एकीकृत जाँच चौकी (आइसिपी) विवादमा परेको छ । भारतले दशगजा क्षेत्रमा पर्खाल बनाएकाे आशंकापछि नेपालले निर्माण प्रक्रियामा रोक लगाएको छ । 

जलेश्वर नगरपालिका– ३ मलिबारा र भारत बिहारको सीतामढी जिल्लाअन्तर्गतको भिठामोडस्थित नाकामा भारतले करिब ३३ एकड जग्गामा आइसिपी निर्माण गरिरहेको छ । पहिलो चरणमा जग्गाको चारैतिर पर्खाल लगाएकोमा दशगजा क्षेत्र छोएको शंकापछि नेपालले निर्माणमा रोक लगाएको हो । दशगजा क्षेत्र यकिन गरेर मात्र निर्माण नियमित गर्न दिने नेपालको तयारी छ । 

शिवराम गेलाल सिडिओ, महोत्तरी
दशगजा क्षेत्रको विषयमा प्राविधिक टोलीको सहयोग लिएर सीमा यकिन गर्न खोजिएको हो । सीमाको दुईतर्फ (९.१ मिटर/९.१ मिटर) क्षेत्र दशगजा रहेकोमा भारतले सोही क्षेत्र छोएर आइसिपी बनाउन खोजेपछि सीमा यकिन आवश्यक भएकाले गृह मन्त्रालयमा पत्राचार गरिएको छ ।

नेपाल र भारतबीच खुला सीमा र सीमास्तम्भहरू टाढा–टाढा हुँदा दशगजा क्षेत्र यकिन गर्न समस्या भएको स्थानीय अधिकारीहरूको भनाइ छ । नेपालका सुरक्षा अधिकारीले भारतले बनाउन लागेको पर्खाल दशगजा क्षेत्रमै पर्ने दाबी गरेका छन् । जिल्ला प्रशासन कार्यालय, महोत्तरीको निर्देशनमा सशस्त्र प्रहरीले निर्माण कार्यमा रोक लगाएको हो । महोत्तरीका सिडिओ शिवराम गेलालले यस विषयमा गृह मन्त्रालयलाई पत्राचार गर्दै प्राविधिक टोली पठाई सीमा यकिन गरिदिन आग्रह गरेका छन् । 

गृह मन्त्रालयले परराष्ट्र मन्त्रालयलाई पत्राचार गरेको छ । सीमा क्षेत्रको यस्तो विवाद परराष्ट्रसचिवस्तरको संयन्त्रबाट समाधान गर्ने भनिए पनि सो संयन्त्र निष्क्रियजस्तै छ । 

रातु नदीको पश्चिमतर्फ निर्माण हुन लागेको आइसिपीले नदीको बहावलाई प्रभाव नपार्ने भएकाले नदी क्षेत्रतर्फ भने समस्या छैन । दशगजा क्षेत्रको विषयमा प्राविधिक टोलीको सहयोग लिएर सीमा यकिन गर्न खोजिएको सिडिओ गेलालले बताए । सीमाको दुईतर्फ (९.१ मिटर/९.१ मिटर) क्षेत्र दशगजा रहेकोमा भारतले सोही क्षेत्र छोएर आइसिपी बनाउन खोजेपछि सीमा यकिन आवश्यक भएको उनको भनाइ छ । 

दशगजा क्षेत्रमा कुनै पनि पक्षले निर्माणको काम गर्न पाउँदैन । नेपालले भारतलाई दशगजाभन्दा केही पर मात्रै आइसिपी बनाउन आग्रह गरेको थियो । तर, भारतीय पक्षले त्यहीँ बनाउनुपर्ने बताएपछि आफूहरूले सीमा यकिन गर्न केही समय कुर्न आग्रह गर्दै केन्द्रबाटै प्राविधिक टोली ल्याउन खोजेको सिडिओ गेलालले बताए । 

भारतले एक अर्ब भारतीय रुपैयाँको लागतमा आइसिपी निर्माण सुरु गरेको छ । पर्खाल दशगजातर्फ बनाउन थालेपछि नेपाली सुरक्षा टोलीले तत्काल नेपालतर्फको पर्खाल लगाउन रोकेको हो । नेपालले काम रोकेपछि सीमातर्फको पर्खालको कार्य तत्काल छोडेर अन्य विवाद नभएको स्थानको काम भने भारतले जारी राखेको छ । विवाद भएको क्षेत्रमा छिटो समाधान खोज्न उसले नेपाललाई ताकेता गरिरहेको छ । 

तर, नेपालतर्फ आइसिपी निर्माणको काम भने सुरु नै हुन सकेको छैन । जग्गा अधिग्रहण र मुअब्जा वितरणको कार्य बाँकी नै रहेकाले कहिले निर्माण सुरु हुने भन्ने यकिन नरहेको जलेश्वर भन्सार कार्यालयका प्रमुख अमित पौडेलले बताए ।