भुटान, श्रीलंका र म्यानमारका समकक्षीसँग प्रधानमन्त्री ओलीको भेटवार्ता : एजेन्डामा परेन भुटानी शरणार्थी मुद्दा

थाइल्यान्डमा रहेका प्रधानमन्त्री केपी ओलीले बिहीबार भुटान, श्रीलंका र म्यानमारका प्रधानमन्त्रीसँग बेग्लाबेग्लै भेटवार्ता गरेका छन् । यीमध्ये भुटानी प्रधानमन्त्री छिरिङ तोब्गेसँगको भेटवार्तामा नेपालमा रहेका भुटानी शरणार्थीको स्वदेश फिर्ता तथा अघिल्लो साता भुटानबाट निष्कासनमा परेर झापा आएका व्यक्तिबारे छलफल भएन । प्रधानमन्त्री ओलीले यी विषय उठाएनन् । 

बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बंगालको खाडी प्रयास (बिमस्टेक)कोे छैटौँ शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन गएका वेला तोब्गेसँग बिहीबार आधा घण्टा कुराकानी भएको थियो । ‘पूर्वी नेपालका शरणार्थी शिविरमा रहेका ६ हजार पाँच सय भुटानी शरणार्थीको स्वदेश फिर्ता, हालै अमेरिकाबाट भुटान पु¥याइएका भुटानीलाई निकाला गरेर भारत हुँदै नेपाल पठाइएका विषयमा प्रधानमन्त्री ओलीले कुरा गर्नुभएन । भुटानी पक्षले त ती कुरा नउठोस् भन्ने चाहेको थियो, त्यही भयो,’ भेटवार्ताबारे जानकार स्रोतले नयाँ पत्रिकासँग भन्यो । प्रधानमन्त्रीको सचिवालयका अनुसार उनीहरूबिच गत असोज पहिलो साता संयुक्त राष्ट्रसंघको ७९औँ महासभाका क्रममा न्युयोर्कमा भएको भेटको स्मरण भएको थियो । भेटमा परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवासहित थिए । 

प्रधानमन्त्री ओलीले म्यानमारको स्टेट एड मिनिस्ट्रेसन काउन्सिलका अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री मिनआङ ल्हियाङ र श्रीलंकाकी प्रधानमन्त्री हरिनी अमरासुरियासँगको भेटमा नेपालमा बौद्धमार्गी पर्यटक प्रवद्र्धनलगायतबारे छलफल गरेका थिए ।‘उहाँहरूबिच दुईपक्षीय, क्षेत्रीय र बहुपक्षीय सम्बन्ध थप बलियो बनाउने विषयमा छलफल भएको थियो,’ म्यानमारका समकक्षीसँग प्रधानमन्त्रीको भेटपछि सचिवालयद्वारा जारी नोटमा भनिएको छ । 

प्रधानमन्त्री ओली र भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीबिच शुक्रबार बिमस्टेक शिखर सम्मेलन सकिएपछि अपराह्न ४ बजेदेखि २० मिनेट द्विपक्षीय औपचारिक वार्ता तय भएको छ ।प्रधानमन्त्री ओलीले थाइल्यान्डको एसियन इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी (एआइटी)मा बिहीबार सम्बोधन गर्दै मानव जातिको सुरक्षित र समृद्ध भविष्यका लागि साझा प्रयासमा जोड दिएका छन् । ओलीले मानवीय सुख, समृद्धि, सुरक्षा र आत्मसम्मानका लागि नेपाल सरकारले आफ्नो तर्फबाट काम गरिरहेको बताए । उनले जलवायु परिवर्तनलगायतका मुद्दामा साझा प्रयासका लागि आह्वान गरे । 

ओलीले नेपालमा खोज, अध्ययन र छात्रवृत्तिका लागि स्थापना गरिएको एआइटी कोषमा एक लाख अमेरिकी डलर रकम जम्मा गर्ने घोषणा गरे । थाइल्यान्डका लागि नेपाली राजदूत धनबहादुर वलीले एआइटीसँगको सहकार्य नेपालको प्राथमिकतामा रहेको बताए । एआइटीमा हाल १८१ नेपाली विद्यार्थी अध्ययनरत छन् भने हालसम्म एक हजार ७९५ नेपाली विद्यार्थीले अध्ययन गरिसकेका छन् । यस संस्थाको बोर्ड अफ ट्रस्टीमा तीनजना नेपाली सदस्य छन् भने सातजना फ्याकल्टी मेम्बर नेपाली छन् ।

 आज बिमस्टेकको छैटौँ शिखर सम्मेलन
बिमस्टेकको छैटौँ शिखर सम्मेलन शुक्रबार थाइल्यान्डको राजधानी बैंककस्थित होटेल सांग्रिलामा हुँदै छ । सम्मेलनमा नेपाल, बंगलादेश, भुटान, भारत, म्यानमार, श्रीलंका र थाइल्यान्डका शीर्ष नेता सहभागी हुँदै छन् । सबै शीर्ष नेता बैंकक पुगिसकेका छन् । प्रधानमन्त्री ओलीसहित सबै शीर्ष नेताले शिखर सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ । बिमस्टेक नेताबिच मेरिटाइम ट्रान्स्पोर्ट को–अपरेसन एग्रिमेन्टमा हस्ताक्षर गर्ने पनि कार्यक्रम छ ।

सम्मेलनले बिमस्टेक घोषणापत्र जारी गर्नेछ । सम्मेलनले बिमस्टेक बैंकक भिजन– २०३० अनुमोदन, बिमस्टेक संयन्त्रका लागि कार्यविधि नियमको अनुमोदन, बिमस्टेकको भविष्यका लागि प्रबुद्ध व्यक्ति समूह (इपिजी)को प्रतिवेदन अनुमोदन गर्ने कार्यसूची छ । त्यस्तै, बिमस्टेक र हिन्दमहासागर रिम संघबिच समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर तथा संयुक्त राष्ट्रसंघको लागुऔषध तथा अपराध कार्यालयसँग सम्झौता हुनेछ ।