काठमाडौंको मोह त्यागेर कृषिमा रमाएका एसपी पोखरेल

उच्च ओहोदामा पुगेका प्रहरी अधिकारीहरू पदमा छँदै कृषि कर्ममा लागेको विरलै भेटिन्छन्। एसपी दीपक पोखरेल ती विरलै प्रहरीमध्ये पर्छन् । झापा मेचीनगर नगरपालिका– १० का स्थायी बासिन्दा एसपी पोखरेल गत पाँच वर्षदेखि ड्रागन फलको अर्गानिक व्यावसायिक खेती गरिरहेका छन् । 

एसपी पोखरेलले घरनजिकैको आफ्नै तीन बिघा जमिनमा ०७६ देखि ड्रागन फलको खेती गर्दै आएका हुन् । सुरुमा एक करोड रुपैयाँ लगानी गरेर एक हजार पोलमा तीन हजार बिरुवा रोपेर खेती थालेका उनी ड्रागन फलखेतीबाट सन्तुष्ट हुने गरी  आम्दानी गरिरहेको बताउँछन् ।  

कृषक परिवारमा जन्मिएका एसपी पोखरेल सानैदेखि बुबाआमाले झैँ कृषि कर्ममा रुचि राख्थे । यसैले आफू प्रहरी सेवाको उच्च पदमा पुगे पनि उनले कृषिकर्मलाई बिर्सन चाहेनन् । बरु आफ्नो जन्मगाउँमै केही गर्नुपर्छ भनेर जागिरमा कमाएको पैसा सहरको घरजग्गामा खर्च गर्नुभन्दा  कृषि पेसामै लगानी गर्ने सोच बनाए । यसैले उनले लामो अध्ययन गरेर काठमाडौंमा घडेरी किनेर घर बनाउन नागरिक कोषबाट ऋण लिएको पैसाले गाउँमै ड्रागन फलको खेती गर्ने निधो गरे । त्यसपछि उनले भारतको हैदराबाद पुगेर अध्ययन गरे । अनि त्यहीँबाट  ड्रागन फलको उन्नत बिरुवा ल्याएर रोपे । त्यसले एक वर्षपछि नै  राम्रो आम्दानी दिन थालेको छ । सुरुमा रातो ड्रागन फल मात्र लगाएका दीपकले अहिले सेतो, पहेँलो फल पनि लगाएका छन् ।  

पाराडाइज नामको  कृषिफर्म दर्ता गरेर ड्रागन फलको व्यावसायिक  खेती गरिरहेका पोखरेल २४सै घण्टा सेवामा खटिनुपर्ने प्रहरी भएकोले सधैँ समय दिन भ्याउँदैनन् । त्यसैले उनलाई श्रीमती भावना अधिकारीले साथ दिँदै आएकी छिन्। दीपकको निर्देशनमा श्रीमती भावनाले नै खेतीमा नयाँ बिरुवा हुर्काउने, मल हाल्ने, कामदार खटाउने अनि फल टिपेर बिक्री गर्ने गर्दै आएकी छिन् । उनले खेतीमा प्रत्यक्ष चारजनालाई र अप्रत्यक्ष वर्षमा ६ पटक दुई दर्जनलाई वार्षिक रोजगारी दिँदै आएका छन् । यसबाहेक वर्षमा २५ ट्रयाक्टर गोबर मल किनेर हाल्ने गरेकाले वस्तुपालन गर्ने स्थानीयले पनि आम्दानी गर्न पाएका छन् । 

एसपी दीपकको ड्रागन फलको बगैँचा मेचीनगरमा नमुना बनेको छ । उनको खेती हेर्न दैनिक धेरै मानिस पुग्ने गरेका छन्। खेती हेरेर हौसला बढाउन एमाले अध्यक्ष केपी ओलीदेखि अन्य धेरै नेता पनि पुगिसकेका छन् । ड्रागन फलखेतीको बजार नेपालमा राम्रो रहेको, तर अध्ययनविना हल्लाकै भरमा हौसिएर कसैलाई पनि खेती नगर्न एसपी दीपक पोखरेल सुझाव दिन्छन् ।

आजभाेलि धेरै राम्रो कमाइ हुन्छ, मिहिनेत पनि गर्नुपर्दैन, एकपटक लगाएपछि वर्षौँलाई पुग्छ भन्ने हल्लाकै भरमा मानिसले विनाअध्यन खेतीमा लगानी गर्ने गरेको, तर हल्ला भएजस्तो नहुँदा निराश हुने गरेका छन् । तर, ड्रागन फलखेतीको नेपालमा राम्रो सम्भावना रहेकाले सरकारले नीति बनाएर कृषकलाई प्रोत्साहन गर्नुपर्ने एसपी दीपकको भनाइ छ । सरकारले ड्रागन फलखेतीलाई सोझै अनुदान दिएर हाेइन उत्पादन भएको फल खरिद गरेर वा  कोल्डस्टाेर निर्माण गराई  सुरक्षित भण्डारणमा सहयोग गर्नुपर्ने एसपी दीपकको सुझाव छ ।   

एसपी पोखरेलका अनुसार उत्पादन कम भएकाले पहिले ड्रागन फलको बजार धेरै राम्रो थियो । तर, अहिले उत्पादन बढेसँगै मूल्यमा गिरावट आएको छ । तैपनि लगानी नै डुब्ने गरी घाटा हुँदैन, राम्रो मुनाफा नै हुन्छ  । हाल ड्रागन फल स्थानीय बजारमा  प्रतिकेजी चार सय रुपैयाँसम्म बिक्री भइरहेको छ । तेस्रो मुलुक निर्यात गर्न सकेमा अझै धेरै आयआर्जन गर्न सकिन्छ ।  तर, अहिले यो फलको बजारीकरण विस्तार हुन नसक्दा ठूला मल र मार्टहरूमा मात्र बिक्री सीमित भइरहेको छ