सीमावर्ती कुतियाकबर गाउँमा जगबुढा नदीकाे कटान  

कञ्चनपुरको सीमावर्ती कुतियाकबर गाउँमा जगबुढा नदीले कटान गरेकाे छ। जगबुढा नदीले भारतसँगै जोडिएको नेपाली गाउँ कुतियाकबरमा कटान गरेकाे हाे। 

नेपालको पश्चिम क्षेत्रमा पर्ने उक्त नेपाली बस्ती अन्तिम बस्ती हो, सो बस्तीदेखि दक्षिण भारतीय बस्ती छ। नदीले एक सातादेखि दोधाराचाँदनी नगरपालिका– १० कुतियाकबरका स्थानीयको उर्वराभूमि कटानी गरिरहेको हो। कटानी नरोकिएर बस्ती नै विस्थापित हुने स्थानीयक त्रसित भएका छन्। 

नदीमा पानीको बढ्दा र घट्दा जमिन कटान गरिरहेको स्थानीयले बताएका छन्। स्थानीय रनराम सुनारले हरेक वर्ष नदीले जमिन कटान गर्दै आएको बताए।

‘कहिले वारि कहिले पारि कटानी गर्दै आएको छ,’ उनले भने, ‘तटबन्ध निर्माण नहुँदा हामी कटानीका चपेटामा परेका छौँ।’ काट्दाकाट्दै गाउँसम्म आइरहेको बताउँदै स्थानीय सुनारले सरकारले आफ्नो पीडा नबुझिदिएको दुःखेसो पोखे। ‘चुनावका वेला भोट माग्न  सबै आउँछन्, हामीलाई समस्या पर्दा काेही आउँदैनन्,’ उनले भने, ‘यो रूखले खेत बचाइदिएको छ।’ 

अर्का स्थानीय धममती सुनारले तटबन्ध निर्माण नहुँदा हरेक वर्ष बर्सातका वेला निद्रासमेत नलाग्ने गरेको दु:खेसो पोखिन्। ‘यो नदीले बर्सातमा अलि ठूलो वितन्डा मच्चाउँछ,’ उनले भनिन्, ‘हिउँदमै समेत कटानी हुन्छ, नेता र जनप्रतिनिधिलाई मतलब छैन।’ उनले कटानी निरन्तर भइराखे सिंगै ४० गाउँ नै विस्थापित हुने चिन्ता व्यक्त गरिन्। 

दोधाराचाँदनी नगरका प्रवक्ता ओम बस्नेतले अस्थायी रूपमा जैविक तटबन्ध निर्माण भइरहेको बताए। ‘अहिले हामी पालिकाकातर्फबाट जैविक तटबन्ध निर्माणमा जुटेका छौँ,’ उनले भने, ‘सो क्षेत्रमा तटबन्धका लागि पालिका बजेटले नभ्याउने भएकाले प्रदेश र केन्द्रसँग माग गरेर जमिन र बस्ती जोगाउँछौँ।’