दुई लाख ३१ हजार घरजग्गा कारोबार हुँदा १८० अपार्टमेन्ट मात्रै किनबेच

नेपालमा ‘सिंगल युनिट’ आवासमै बढी आकर्षण देखिँदा हाइराइज आवासीय अपार्टमेन्ट किनबेच अत्यन्तै कम हुने गरेको छ । चालू आर्थिक वर्षको पहिलो सात महिनामा एक सय ८० अपार्टमेन्ट किनबेच भएका छन् । जबकि, यही समयमा देशभरि दुई लाख ३१ हजार चार सय २३ घरजग्गा किनबेच भएको भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागको तथ्यांक छ ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूमा तरलता (लगानीयोग्य रकम) बढ्न थालेसँगै घरजग्गा किनबेच क्रमशः बढ्न थालेको छ । तर, हाइराइज आवासीय भवनका अपार्टमेन्टको किनबेच भने घटिरहेको देखिन्छ । उपभोक्ताले अपार्टमेन्ट बसाइ पूरै बहिष्कार गरेका भने होइनन्, पछिल्लो समय किनबेचका लागि नयाँ अपार्टमेन्ट परियोजना नै आउन सकेका छैनन् । 

नेपालमा अपार्टमेन्ट कल्चर विकास हुँदै गरेको वेलामा विनाशकारी भूकम्प गएपछि अपार्टमेन्टको जग नै हल्लियो । ०७२ सालको भूकम्पले हल्लाएको अपार्टमेन्ट व्यवसाय त्यसयता पूरै सुस्तायो । त्यस समय धेरै निर्माणाधीन अपार्टमेन्ट परियोजना स्थगित नै गर्नुपरेको थियो । अपार्टमेन्ट किनबेच घटेपछि पाइपलाइनमा रहेका परियोजनाबाट पनि घरजग्गा व्यवसायी पछाडि हटे । र, सिंगल युनिट घरका हाउजिङ परियोजनामा केन्द्रित भए ।

अहिले नेपालीले भूकम्को धक्का बिर्सिसकेका छन् । बिस्तारै अपार्टमेन्टको खोजी हुन थालेको छ । तर, बिक्रीका लागि नयाँ अपार्टमेन्ट स्टक नरहेको जग्गा तथा आवास विकास महासंघको भनाइ छ । अहिले खरिद–बिक्री भइरहेका अपार्टमेन्ट युनिट पुरानै परियोजनाका हुन् । भूकम्पले हल्लिएका कतिपय अपार्टमेन्ट अहिले मर्मत–सम्भार गरेर पनि बिक्री भइरहेका छन् । पछिल्लो समय हाइराइज अपार्टमेन्टको खोजी हुन थालेपछि आवास विकास कम्पनीहरू अपार्टमेन्ट निर्माणमा जुटेका छन् ।

काठमाडौं उपत्यकासहित पोखरा, बुटवल, भैरहवा, चितवन, वीरगन्ज, विराटनगर, झापालगायत ठाउँमा धमाधम अपार्टमेन्ट बनिरहेका छन् । पोखरामा मात्रै करिब सात सय युनिटका एक दर्जन हाराहारी अपार्टमेन्ट परियोजना निर्माण भइरहेका छन् । काठमाडौं उपत्यकामा एउटै अपार्टमेन्ट युनिटको १७ करोड रुपैयाँसम्म पर्ने लक्जरी अपार्टमेन्ट परियोजना निर्माण सुरु भएका छन् । मध्यम वर्गलाई तार्गेट गरेर अझै पनि अपार्टमेन्ट निर्माण सुरु भएको छैन ।

 कुन महिना कति अपार्टमेन्ट बिक्री ?
चालू आवको पहिलो महिना साउनमा २५ अपार्टमेन्ट बिक्री भएका थिए भने भदौमा ३१, असोजमा २२, कात्तिकमा ३०, मंसिरमा २६, पुसमा २४ र माघमा २२ अपार्टमेन्ट बिक्री भएको विभागले जनाएको छ । विभागको तथ्यांकले अपार्टमेन्ट खरिद–बिक्री निरन्तर घटिरहेको देखिन्छ । त्यसो त पछिल्लो समय अपार्टमेन्टको मूल्य ‘सिंगल युनिट’ घरकै सरह भन्न थालेपछि उपभोक्ता अपार्टमेन्ट किन्न कस्सिन नसकेको बताइन्छ । माघ महिनामा झापाको भद्रपुरमा एक, ललितपुरमा तीन, काठमाडौंमा १६, पर्साको वीरगन्जमा दुईवटा अपार्टमेन्ट किनबेच भएका छन् ।

 मध्यम वर्गको पहुँचमा छैन
पछिल्लो समय बन्दै गरेका सबै पार्टमेन्टको मूल्य मध्यम वर्गको पहुँचभन्दा धेरै टाढा छ । यी अपार्टमेन्ट मध्यम वर्गभन्दा पनि एलिट र उच्च वर्गलाई तार्गेट गरेर बनाउन लागिएको हो । मध्यम वर्गलाई भन्दा उच्च वर्गलाई तार्गेट गरेर अपार्टमेन्ट बनाउँदा केही सेवा–सुविधा थपेकै भरमा चर्को मूल्यमा बिक्री गर्न पाइने र नाफा पनि उच्च हुने हुँदा अधिकांश डेभलपर कम्पनी लक्जरी अपार्टमेन्ट निर्माणमा कस्सिएका छन् । काठमाडौं उपत्यकामा एक हजार स्क्वायर फिटको दुई बेडरुम अपार्टमेन्टको मूल्य रिङरोडबाट बाहिरै जाँदा पनि दुई करोडभन्दा बढी तिर्नुपर्ने अवस्था छ । ठिक्कको अपार्टमेन्ट खरिद गर्दा पनि डेढ करोड रुपैयाँ लगानी गर्नुपर्छ । अर्थात्, अपार्टमेन्ट बसाइका लागि पनि घरको भन्दा बढी मूल्य तिर्नुपर्ने बाध्यता छ ।

 मोफसलमा बन्दै अपार्टमेन्ट
 सहरी क्षेत्रमा जग्गाको मूल्य चर्किँदै गएको र सरकारले पनि हाइराइज भवन निर्माणमा कसिलो नीति लिएपछि अपार्टमेन्टको मूल्य महँगो पर्न गएको व्यवसायीको भनाइ छ । सोही कारण काठमाडौं उपत्यकाबाहेक पोखरा, भैरहवा, वीरगन्जदेखि विराटनगरसम्म अपार्टमेन्ट परियोजना घोषणा भएका छन् । तर, सबै अपार्टमेन्ट परियोजनाका आवासको मूल्य भने अत्यन्तै चर्को छ । ‘सहरमा खाली जग्गा कम हुँदै जानुका साथै मूल्य पनि अचाक्ली बढेर चुलीमा पुगेपछि जोकोहीले जग्गा किनेर घर बनाएर बस्न सक्ने अवस्था नभएको व्यवसायी इच्छाराज वाग्ले बताउँछन् । काठमाडौंको रिङरोडबाहिर तीन–चार किलोमिटर दूरीमा ५–६ तलाका ८–१० भवन बनाएर अपार्टमेन्ट कोलोनी बनाउन सकिने उनको बुझाइ छ । नयाँ नीतिले थोरै जग्गामा पनि अग्लो भवनमा जान सकिने व्यवस्था गरेको छ ।