- वि.सं २o७९ भदौ २३ बिहीबार
ठेकेदारको लापरबाहीले देशभरका ३३ मोटरेबल पुल रुग्ण अवस्थामा पुगेका छन् । पटक–पटक म्याद थप गर्दासमेत ठेकेदारले काम नगरेपछि देशका विभिन्न सडकमार्गमा निर्माण सुरु गरिएका पुल रुग्ण भएका हुन् । १२ वर्षअघिका टति मोटरेबल पुलमध्ये २३ वटा त अलपत्रै परेका छन् । सडक विभागका अनुसार रुग्ण अवस्थाका १० पुलको निर्माण चालू आर्थिक वर्ष ०७९/८० मै सम्पन्न हुँदै छ । तर, निर्माण कम्पनी (ठेकेदार)को लापरबाहीका कारण २३ पुलको निर्माण भने अन्योलमा परेको हो । त्यसमध्ये १६ पुलको निर्माण हालकै ठेकेदारबाट सम्भव नहुने अवस्थामा पुगिसकेको छ । विभागका अनुसार उक्त पुल बनाउने ठेक्का पाएका कतिपय कम्पनीहरू सम्पर्कमै छैनन् ।
यस्तै, अन्य सात पुलमा भने ठेकेदारले बीचमै काम छाडेर अन्योलमा परेका हुन् । ठेकेदारहरूले काम पुनः सुरु गर्ने भनेर विभागलाई प्रतिबद्धता व्यक्त त गरेका छन् । तर, प्रतिबद्धताअनुसार काम सुरु गर्न उनीहरू अझै आएका छैनन् । फलस्वरूप उक्त पुलहरूको निर्माण पनि अन्योलमै रहेको विभागका एक उच्च अधिकारीले बताए । सरकारले २०७६ सालमा अध्ययन गर्दा एक सय ६९ मोटरेबल पुल रुग्ण अवस्थामा भेटिएका थिए । गत असारसम्ममा एक सय ३६ वटा पुल भने निर्माण सम्पन्न गरेर सञ्चालनमा आइसकेका छन् ।
सात पुल अन्योलमा
२३ पुलमध्ये सातवटाको निर्माण भने ठेकेदारले बीचमै काम छाडेर अन्योलमा पारेको हो । उनीहरूले पुनः काम सुरु गर्ने भनेर प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् । तर, त्यसअनुसार काम सुरु गर्न आएका छैनन् । ठेकेदारले काम नगर्दा उक्त पुल निर्माण अन्योलमा परेको हो । यद्यपि, ठेकेदारले काम पुनः सुरु गरेमा त्यस्ता पुलको निर्माण सम्पन्न हुन सक्नेमा विभाग आशावादी रहेको छ ।
विभागका अनुसार कञ्चनपुरको दोदा नदी पुल, कैलालीको शिवगंगा नदी, स्याङ्जा र गुल्मीको कालीगण्डकी स्टिल ट्रस पुल, पर्वतको कालीगण्डकी प्रिस्ट्रेस्सेड पुलका ठेकेदारले काम नगर्दा अन्योलमा परेका छन् । यसैगरी, बाग्लुङको प्रि–स्ट्रेस्सेड दरमखोला पुल, गुल्मीको पातीखोला आरसिसी पुल र डोटीको बनेदुग्रिसैन पुल पनि ठेकेदारले काम नगर्दा अन्योलमा छन् ।
अन्तिम दबाब तथा ठेक्का तोड्नेसम्मको तयारी
विभागले अन्योलमा रहेका २३ पुलको निर्माण गर्न ठेकेदारलाई अन्तिम दबाब दिने तयारी पनि गरेको छ । त्यो दबाबपछि पनि काम नगरे कारबाहीको प्रक्रिया अघि बढ्ने विभागका पुल महाशाखा प्रमुुख उमेश बिन्दु श्रेष्ठले बताए । ‘हामीलाई ठेक्का तोड्दा झन् घाटा हुन्छ । किनकि, पुनः टेन्डर आह्वान गर्दा लागत बढ्छ । साथै, ठेकेदार पनि अदालतको प्रक्रियामा जाने सम्भावना उत्तिकै हुन्छ,’ उनले भने, ‘तर, काम नै नहुने अवस्था आएपछि ठेक्का तोड्नुको विकल्प भने हँुदैन । त्यसैले अब हामीले ठेकेदारलाई काम गर्न अन्तिमपटक दबाब दिन्छौँ । त्यसरी पनि काम भएन भने ठेक्का तोड्ने र ठेकेदारलाई कालोसूचीमा राख्नेसम्मको कारबाही गर्छाैँ ।’
विभागले बाँकी रहेका अन्य १० पुलको निर्माण भने चालू आवमै निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखेको छ । पुल महाशाखाका प्रमुख श्रेष्ठले चालू आवमा रुग्ण भएका थप १० पुलको निर्माण सम्पन्न हुने बताए । ‘अब हामीसँग रुग्ण अवस्थामा पुगेकामध्ये ३३ वटा पुल मात्र बाँकी छन् । त्यसमा १० वटा यही आवमै निर्माण सम्पन्न हुन्छन्,’ उनले बताए ।
एक सय ३६ पुल सञ्चालनमा आउनु उपलब्धि : विभाग
विभागले ०७६ सालमा एक सय ६९ निर्माणाधीन पुललार्ई रुग्ण आयोजनाका रूपमा घोषणा गरेको थियो । विशेष गरी पटक–पटक म्याद थप गर्दा पनि ठेकेदारकै कारण समयै निर्माण हुन नसकेका पुललाई रुग्ण भनेर घोषणा गरिएको थियो । त्यसपछि विभागले सम्भावित जोखिमलाई दृष्टिगत गर्दै सम्बन्धित ठेकेदारमार्फत नै उक्त पुलको निर्माण गर्ने योजना अघि बढाएको थियो ।
यद्यपि, विभागले उक्त पुलको निर्माण कहिलेसम्म सम्पन्न गर्ने भनेर समय अवधि भने तोकेको थिएन । जतिसक्दो चाँडो उक्त पुलको निर्माण सक्ने विभागको लक्ष्य थियो । त्यो अवस्थामा तीन वर्षमा रुग्ण भएका एक सय ३६ वटा पुल सञ्चालनमा आउनु उपलब्धिमूलक रहेको पुल महाशाखाका प्रमुख श्रेष्ठले बताए ।
यो आवमा निर्माण सम्पन्न हुने पुलहरू
ठेकेदारले पुनः काम सुरु गरे सम्पन्न हुने पुल
