कोभिड– १९ ले स्थगित हवाई सेवा सुरु गर्ने तयारी हुँदै गर्दा आयल निगमले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा हवाई इन्धन भर्ने ट्यांकर (रिफ्युलर) को संख्या थपेको छ ।

निगमले आइतबार एक कार्यक्रम गरी २७ हजार लिटर क्षमताका चार नयाँ रिफ्युलरबाट सेवा सुरु गरेको हो । योसँगै त्रिभुवन विमानस्थलमा रिफ्युलरको संख्या ११ पुगेको छ । हवाई उडानको चाप बढेका वेला इन्धन भर्न ढिलाइ हुने गरेको गुनासो बढेपछि निगमले एक वर्षअघिबाट नयाँ रिफ्युलर थपको गृहकार्य अघि बढाएको थियो । निगमका उपनिर्देशक मनोज ठाकुरले टेन्डर प्रक्रिया टुंग्याएर रिफ्युलर सञ्चालनसम्बन्धी तालिम दिने र क्याब्रिकेसन परीक्षण गर्ने प्रक्रिया टुंग्याएर सेवा सुरु गर्दा केही ढिलाइ भएको बताए ।

‘अहिले सेवा सुरु गरेको दुईवटा रिफ्युलर लकडाउनअघि नै आएका हुन् । थप दुईवटा रिफ्युलर जेठ अन्तिम साता भित्रिएका थिए,’ उनले भने, ‘यी रिफ्युलर सञ्चालन सम्बन्धमा उत्पादक देशबाट प्राविधिक आएर हाम्रा कर्मचारीलाई तालिम दिने र गुणस्तर तथा नापतौल विभागबाट नापसम्बन्धी क्यालिब्रेसनको काम गर्दा केही समय लागेको हो ।’

त्रिभुवन विमानस्थलमा यसअघि २७ हजार लिटरको दुईवटा, १६ हजार लिटरको चारवटा र ११ हजार लिटर क्षमताको एउटा रिफ्युलर थियो । अबका दिनमा ११ रिफ्युलरले एकपटकमा दुई लाख ३७ हजार लिटरसम्म इन्धन भर्ने क्षमता राख्नेछन् । सामान्य अवस्थामा त्रिभुवन विमानस्थलमा दैनिक पाँच लाख लिटर हवाई इन्धन खपत हुँदै आएको छ । आन्तरिकतर्फ एक लाख र अन्तर्राष्ट्रियतर्फ चार लाख लिटरसम्म इन्धन खपत हुने गरेको ठाकुरले बताए ।

‘रिफ्युलर अभावमा ठूला विमान कम्पनीलाई इन्धन भर्न धेरै समय लाग्ने गरेको थियो । हामीले २७ हजार लिटर क्षमताको नयाँ चार रिफ्युलर थप गरेपछि विमानमा छिटो इन्धन भर्न केही सहजता हुनेछ,’ उनले भने । सामान्य अवस्था हुँदा ठूला विमानहरूले एकैपटक ३० हजारदेखि ६० हजार लिटरसम्म इन्धन भर्ने गर्छन् । त्यो वेला निगमले एउटै रिफ्युलरले बारम्बार तेल भर्दा ढिला हुने गरेको थियो ।

ठाकुरका अनुसार सामान्य अवस्था हुँदा टर्किस एयरलाइन्सले दैनिक उडान भर्ने गर्दथ्यो । उसले एकपटकमा ६० हजार लिटरसम्म इन्धन हाल्छ । जसकारण एउटै रिफ्युलरमा दुईपटक इन्धन भरेर विमानमा हाल्नुपर्ने बाध्यता थियो । कहिलेकाहीँ त साना–ठूला सबै रिफ्युलर विमानवरिपरि लगेर तेल खसाल्नुपर्ने बाध्यतासमेत रहेको ठाकुरले बताए ।

निगमले २७ हजार लिटरको थप दुईवटा रिफ्युलरसमेत खरिद गर्न लागेको छ । यी रिफ्युलर गौतमबुद्ध र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा आउने विमान कम्पनीका लागि हुन् । यसअघि निगमले नयाँ रिफ्युलर खरिद गर्न नसक्दा इन्डियन आयल कर्पोरेसन (आइओसी) बाट भाडामा लिएर चलाएको थियो ।

नयाँ रिफ्युलर सञ्चालनमा आउने भएपछि एक महिनाअघि २७ हजार र १६ हजार लिटरको दुईवटा रिफ्युलर फिर्ता गरेको छ भने १६ हजार लिटर क्षमताको दुईवटा रिफ्युलर जनकपुर विमानस्थलमा प्रयोग गरिरहेको छ ।

इन्धन खपत आधा मात्रै
अहिले अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा कडाइ भएकाले इन्धन खपतसमेत आधा घटेको छ । निगमका अनुसार सामान्य अवस्थामा पाँच लाख लिटर खपत हुने गरेकोमा अहिले दुई लाख ५० हजार लिटरसम्म खपत हुने गरेको छ । ‘आन्तरिक उडान भर्ने विमान कम्पनीले ६०–७० हजार लिरसम्म इन्धन खपत गरेका छन् । अन्तर्राष्ट्रिय उडानतर्फ डेढ लाख लिटरदेखि दुई लाख लिटरसम्म खपत हुने गरेको छ,’ उनले भने । आगामी दिनमा हवाई उडान सामान्य अवस्थामा पुगेपछि विमान कम्पनीलाई इन्धन सुविधा पुऱ्याउन खासै समस्या नहुने गरी व्यवस्थापन गरिरहेको उनले बताए ।