मुख्य समाचार डिजिटल संस्करण

कक्षा १२ का परीक्षार्थीलाई होम सेन्टरमा उत्तर लेख्न सिकाउनेदेखि चिट चोराउनेसम्मका गतिविधि

कोरोना संक्रमणको जोखिम कम गर्न कक्षा–१२ को परीक्षामा होम सेन्टर (आ–आफ्नै विद्यालयमा परीक्षा केन्द्र) कायम गरिएको छ । तर, विद्यार्थीलाई सहज बनाउन मिलाइएको यस्तो व्यवस्था दुरुपयोग भएको पाइएको छ । परीक्षा केन्द्रहरूले परीक्षालाई मर्यादित बनाउन सकेका छैनन् ।

कतिपय परीक्षा केन्द्रमा विद्यार्थीले हलभित्रै मोबाइल प्रयोग गरी ‘चिटिङ’ गर्ने, भित्रै भिडियो बनाउने र सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट गर्नेलगायत गतिविधि भइरहेका छन् ।

कक्षा–१२ को परीक्षामा देशभर चार हजार एक सय पाँचवटा परीक्षा केन्द्र छन् । कोभिड–१९ को जोखिमका कारण राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले यस वर्ष सबै होम सेन्टर कायम गरेको छ । कतिपय केन्द्रले परीक्षाको मर्यादा कायम गर्न नसक्दा अशोभनीय गतिविधि सार्वजनिक भएका हुन् ।

८ वैशाखदेखि सञ्चालन हुने गरी तय भएको परीक्षा कोरोना प्रसार रोक्न लागू गरिएको लकडाउनका कारण स्थगित भएको थियो । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले ४० प्रतिशत पूर्णांकका लागि ९ मंसिरदेखि कक्षा–१२ को परीक्षा सञ्चालन गरिरहेको छ ।

यस वर्षको परीक्षा आ–आफ्नै विद्यालयमा सञ्चालन भइरहेको छ । आफ्नै शिक्षकले उत्तरपुस्तिका जाँच गरेपछि प्राप्तांक र उत्तरपुस्तिका राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डमा पठाउनुपर्ने व्यवस्था छ । परीक्षा केन्द्रमा सिकाउने, चिट चोराउनेलगायत गतिविधि भइरहेका छन् । त्यस्ता बेथिति विद्यालयभित्रै छिपेका छैनन्, निर्धक्क धमाधम बाहिर आइरहेका छन् ।

परीक्षाका विषयमा बाहिर आएका घटनाको जिम्मेवार परीक्षा केन्द्र, केन्द्राध्यक्ष र शिक्षक हुने शिक्षाविद् प्रा.डा. विद्यानाथ कोइराला बताउँछन् । ‘यसमा सरकार र राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डलाई दोष दिने ठाउँ छैन, बोर्डले परीक्षाको आवश्यक व्यवस्थापन केन्द्रमार्फत मिलायो, विद्यार्थीलाई अगाडिको यात्रा गर्ने बाटो खुलायो,’ शिक्षाविद् कोइराला भन्छन्, ‘चिटिङलगायत अमर्यादित गतिविधि हुनुमा विद्यालय, प्रधानाध्यापक र शिक्षकले जिम्मेवारी लिनुपर्छ ।’ आफ्नै विद्यार्थीको परीक्षा लिने जिम्मेवारी पाएका कतिपय विद्यालय र स्थानीय तहका शिक्षक जिम्मेवार नदेखिएको उनको भनाइ छ ।

केही परीक्षा केन्द्रको बेइमानीले कक्षा १२ मा केही विद्यार्थीले अत्यधिक धेरै अंक प्राप्त गरे भने पनि त्यसलाई आधिकारिक बनाउने उपाय रहेको कोइरालाको भनाइ छ । ४० प्रतिशत अहिलेको परीक्षा, ४० प्रतिशत कक्षा ११ को नतिजा र २० प्रतिशत आन्तरिक मूल्यांकनको व्यवस्था छ । यी तीनवटा अंकबीच अनुपातिक फरक कतिसम्मलाई मान्यता दिने भन्ने निर्धारण गरेमा अहिलेको परीक्षाको नतिजामा आधिकारिकता देखिने उनको भनाइ छ । ‘स्थानीय शिक्षकलाई परीक्षाको जिम्मेवारी दिने अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यास हो, हाम्रोमा त्यस्ता अभ्यासलाई गलत रूपमा प्रयोग गर्ने चिन्ता छ,’ उनी भन्छन् ।

परीक्षा केन्द्रमा अमर्यादित गतिविधि भएको विषयमा आफूहरूलाई केही जानकारी नभएको राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डका अध्यक्ष प्रा.डा. चन्द्रमणि पौडेल बताउँछन् । ९ मंसिरदेखि सुरु भएको परीक्षा १६ मंसिरमा सकिँदै छ । कोभिड–१९ जोखिमका कारण सीमित पूर्णांकमा डेढ घन्टा परीक्षा सञ्चालन भइरहेको छ ।

सामाजिक सञ्जालमा भ्रामक सूचनाले हैरानी
कक्षा १२ को परीक्षाका विषयमा सामाजिक सञ्जालमा आउने भ्रामक सूचनाले विद्यार्थी, विद्यालय, अभिभावक र बोर्डका अधिकारीहरू हैरान देखिन्छन् । कहिले प्रश्नपत्र आउट भएको र कहिले परीक्षा रद्द भएको गलत सूचना सामाजिक सञ्जालमा आउँदा सरोकारका पक्षलाई चिन्तित बनाएको छ ।

राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डको लोगो प्रयोग गरी गत बिहीबार फिजिक्स विषयको परीक्षा स्थगित भएको भ्रामक सूचना सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट भएका थिए । बुधबार फिजिक्सको प्रश्नपत्र बाहिरिएको चर्चा भएको थियो । त्यो हल्ला सत्य नभएको परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले जनाएको छ ।

सामाजिक सञ्जालको भ्रामक सूचना खण्डन गर्नै बिहीबार बोर्डले विज्ञप्ति नै निकालेर फिजिक्सको परीक्षा स्थगित नभएको स्पष्ट पारेको थियो । आफ्नो वेबसाइटमा आएका सूचनालाई आधिकारिक मान्न बोर्डले आग्रह गरेको छ ।

परीक्षा चलाउने कि सामाजिक सञ्जालमा आएका भ्रामक सूचनाको स्पष्टीकरण दिने भन्ने समस्या हुने गरेको बोर्डका अध्यक्ष पौडेल बताउँछन् । बोर्डको लोगो प्रयोग गरी गलत र भ्रामक सूचना सामाजिक सञ्जालमा हाल्नेविरुद्ध उजुरी गर्ने प्रक्रिया सुरु गरिएको उनले जानकारी दिए ।