- वि.सं २०८१ बैशाख ७ शुक्रबार
पेट सुन्निएर छटपटाउँदै पालुङबाट एम्बुलेन्समा काठमाडौं आएका केदार गोपाली चिकित्सकले पिसाब र रगतको रिपोर्ट आएपछि मात्रै भर्ना लिने भनेपछि वीर अस्पतालको आँगनमै अलपत्र
पेट सुन्निएर छटपटाइरहेका बुबालाई एम्बुलेन्सबाट बिहीबार बिहान वीर अस्पतालको आँगनमा ल्याइपुर्याउँदा मकवानपुर पालुङका कमल गोपालीले राहतको सास फेरेका थिए, बुबाको शीघ्र उपचार हुने अपेक्षा गरेका थिए । तर, देशकै पुरानो र भव्य अस्पतालले बिरामीलाई उपचार गर्नुको साटो भर्नासमेत नगरेर थप यातना दियो । अस्पतालको आँगनमा खुला आकाशमुनि उनका बिरामी बुबा छटपटाएर रात बिताउँदै छन् । निरीह र विवश कमल कुरुवा छन् ।
कमलका बुबा केदारलाई १५ दिनअघिदेखि पेट सुन्निने र दुख्ने समस्या देखिन थालेको थियो । सुरुमा उनीसहित परिवारका सदस्यले सामान्य ठाने । तर, हिँडडुलसमेत गर्न नसक्ने गरी दुख्न थालेपछि चार दिनअघि पालुङकै स्थानीय अस्पतालमा लगे । त्यहाँको अस्पतालले काठमाडौं लैजान सुझायो । लकडाउनका कारण यातायात ठप्प थियो, त्यसैले घरमै फर्किए । तर, बुबाको समस्या बढ्दै जान थालेपछि कमलले बिहीबार एम्बुलेन्सबाट उनलाई काठमाडौं ल्याए । ‘बुबाको पीडा बढ्दै जान थालेपछि आज बिहान पाँच हजार तिरेर एम्बुलेन्सबाट यहाँ ल्याएको हुँ,’ साँझ वीर अस्पतालको आँगनमा भेटिएका उनले भने ।
बिहान साढे १० बजे वीर अस्पताल पुग्नेबित्तिकै कमलले बुबालाई आकस्मिक कक्षमा लगे, किनभने सहन नसक्ने गरी पीडा भइरहेको थियो । तर, त्यहाँका डाक्टरले टिकट काटेर डाक्टरलाई देखाउन भन्दै ओपिडीतर्फ पठाए । टिकट काटेर पालो कुर्दै उनी बुबालाई लिएर डाक्टरसम्म पुगे । डाक्टरले भिडियो एक्सरे र इसिजी गर्न तथा रगत र पिसाब जाँच गर्न सिफारिस गरे । केही औषधी पनि लेखिदिए । यी सबै गर्दा दुई हजार पाँच सय खर्च भयो । तर, अन्तिममा डाक्टरले भने ‘भोलि दिउँसो दुई बजे आउनू । रिपोर्ट आउँछ अनि मात्रै के भएको हो, थाहा हुन्छ ।’ बिरामी बुबालाई भर्ना गरिदिन कमलले डाक्टरसँग हारगुहार गरे । तर, केही लागेन ।
कमल फेरि आकस्मिक कक्षमा गएर गुहार मागे । ‘बिरामी बुबालाई भर्ना गर्दिनुहोस्’ भन्दै बिन्ती गरे । लकडाउनका कारण कतै जान पनि नसक्ने समस्या पनि सुनाए । तर, पनि उनको कुरा कसैले सुनेनन् । ‘बाहिर कुर्ची, बेन्चमा बस्नुस्, भर्ना गर्न मिल्दैन भनेर पठाए,’ निरीह देखिएका कमलले भने, ‘बुबा पीडाले एक पाइला पनि सार्न सक्नुहुन्न, एम्बुलेन्समा त उहाँलाई च्यापेर ल्याएको हुँ, यो खुला आकाशमुनि कसरी रात बिताउने होला ?’
तर, कमलसँग अर्को विकल्प पनि थिएन । त्यसैले अस्पतालको आँगनमा रहेको काठको बेन्चमाथि झोला सिरानी राखेर बुबालाई पल्टिन लगाएका छन्, भोलि (शुक्रबार) दिउँसो रिपोर्ट आउने प्रतीक्षामा ।
१२ दिनकी सुत्केरी सानेपाबाटै हिँड्दै प्रसूतिगृह
काठमाडौंको थापाथली चोकस्थित बन्द पसलको सिँढीमा सुस्ताइरहेकी थिइन् सानेपाकी मधु राई । १२ दिनकी सुत्केरी उनी सुई लगाउन आमासँगै हिँडेर थापाथलीस्थित प्रसूतिगृह आएकी हुन् । हिँड्न नसकेर गलेपछि थकाई मार्न सिँढीमा बसेकी थिइन् । ‘गाडी चलेका छैनन्, ट्याक्सी पाइँदैनन् । एम्बुलेन्स पनि व्यस्त छन् । केही नपाएपछि बाध्य भएर पनि हिँड्नैपर्यो,’ मधुले भनिन् ।
नयाँ पत्रिकाले मधुसँग कुरा गरिरहँदा थापाथली चोक हुँदै पुल्चोकतिर झन्डावाल गाडी हुँइकिँदै थियो । आँखाबाट गाडी कटेपछि उनले भनिन्, ‘दुःख बेसाउने त हामीले मात्र हो, यिनीहरूलाई केही हुने होइन, गाडी कुदाएर हिँडेकै छन् ।’
प्रसूतिगृहमा अचेल नियमित चेकजाँच गराउन आउने गर्भवतीको संख्या घटेको छ । तर, सुत्केरी हुन आउनेको संख्या भने घटेको छैन । सवारीसाधन र एम्बुलेन्स नपाएपछि गर्भवतीहरू रिक्सा चढेरै पनि अस्पताल आइरहेका छन् । रिक्साचालक कमल गुरुङले लकडाउन भएयता मात्र चारजना गर्भवती महिलालाई प्रसूतिगृह पुर्याइसकेको बताए । लकडाउनले गर्दा कमलको ड्युटीजस्तै बनेको छ, गर्भवतीलाई अस्पताल लैजाने र अस्पतालबाट घर पुर्याउने ।
प्रसूतिगृहको नर्सिङ विभागकी प्रमुख आशालक्ष्मी प्रजापतिले भने गर्भवतीलाई गम्भीर अवस्थामा मात्र अस्पताल आउन सुझाब दिएको बताइन् । ‘टाउको दुखेमा, पेटमा बच्चा नचलेमा, पानीको फोका फुट्यो वा रगत बग्यो भने मात्र अस्पताल आउनुहोस् भनेका छौँ,’ उनले भनिन् । अन्य अवस्थामा भने अस्पतालमा फोन गरेर डाक्टरको परामर्श लिन सकिने व्यवस्था गरेको उनले बताइन् ।
लकडाउनले उपत्यकाबाहिरका बिरामी बढी प्रभावित
काठमाडौं उपत्यका मात्र होइन, प्रसूतिगृहमा उपत्यकाबाहिरका बिरामी पनि छन् । उनीहरूलाई लकडाउनले बढी प्रभाव परेको छ । गोरखाको मान्पुबाट गर्भवती बुहारी लिएर आएकी विष्णुमाया गुरुङ आइसियूबाहिर बुहारी निको हुने पर्खाइमा छिन् । ‘६ दिन भयो यसरी भोकभोकै बस्न थालेको,’ उनले भनिन् । लकडाउनले सबै चिज बन्द छन् । अस्पतालको क्यान्टिन खुला छ । तर, बुहारीको उपचारमा खर्च नपुग्ने हो कि भनेर विष्णुमाया आफू भोकै बसिरहेकी छिन् । १३ हजार रुपैयाँ त उनले एम्बुलेन्सको भाडा मात्र तिरिन् । ‘यहाँको औषधि खर्चको त कुरै नगराैं,’ विष्णुमायाले भनिन्, ‘गाउँबाट पैसा पठाइदेऊ भनौँ, सबै बन्द छ । पेटले खाना मागिरहेको छ । अझै कति दिन राख्ने हो, थाहा छैन ।’
तस्बिर : दीपेन्द्र ढुंगाना/नयाँ पत्रिका
