पालुङटार नगरपालिका–९ धुवाकोटस्थित पाण्डेबेँसीका राजकुमार तामाङले कागतीका बिरुवा मात्रै राखेर नर्सरी स्थापना गरेका छन् । करिब आठ वर्ष साउदी अरबमा बिताएर नेपाल फर्किएका उनले व्यावसायिक रूपमा बिरुवा वितरण गर्ने गरी नर्सरी सुरु गरेका छन् । आगामी माघ/फागुनसम्म चार हजार बिरुवा उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको उनले बताए । ‘आठ वर्ष साउदी अरब बसेर फर्किएँ, अब नेपालमै केही गरौँ भनेर कृषिमा लागेको हुँ,’ उनले भने ।
उनले स्थापना गरेको ग्रिन हाउसमा चार हजार बिरुवा छन् । गोरखा कागती खेतीका लागी हावापानी सुहाउँदो रहेकाले बिरुवा बिक्री हुनेमा दुविधा नरहेको उनको तर्क छ । साथै जिल्लाका किसानले कागतीका बिरुवा बाहिरी जिल्लाबाट ल्याउने गरेको उनको भनाइ छ । ‘उत्पादन भएको बिरुवा गाउँ आसपासकै किसानलाई प्राथमिकतामा राखेर बेच्छु, जिल्लाका बासिन्दालाई पर्याप्त भएपछि बाहिरी जिल्लामा बिक्री गर्ने सोच छ,’ उनले भने । बिरुवाको बजार भाउ बुझ्दा ७०/८० रुपैयाँसम्म बिक्री हुने तामाङले बताए । अहिलेको नर्सरीसँगै अर्को संरचना बनाएर बिरुवा उत्पादन गर्ने उनको लक्ष्य छ । ‘अर्को नर्सरी पनि स्थापना गर्ने तयारीमा छु,’ उनले भने । ‘सुन कागती १’ जातको बिरुवाको बजारमा माग धेरै रहेको उनले बताए ।
पोलिब्यागमा उत्पादन गरेको बिरुवा बिक्रीका लागि अन्यत्र पठाउन पनि सहज हुने उनले बताए । ‘बारी बाँझिएका छन्, थोरै श्रम गरेर कागती लगाउँदा राम्रै फाइदा हुन्छ भन्ने बुझेका छौँ,’ उनले भने । उनले नर्सरी व्यवस्थापनासँगै कुखुरापालन, बंगुर र भैँसी पनि पालेका छन् ।